Интервју  за емисијата „Само интервју“ на Канал 5 телевизија

21 февруари 2020 | Интервјуа

Новинар: Добровечер почитувани гледачи, време е за уште едно „Само интервју“. Наш гостин вечерва е претседателот  Стево Пендаровски. Добровечер и благодарам што ја прифативте нашата покана.

ПРСМ: Добровечер. Благодарам за поканата.

Новинар: Веќе десетина месеци сте претседател на државата. Дали се доживувате како татко на нацијата или ова е сепак претенциозен идеал кој му доликуваше можеби само на Киро Глигоров, и тоа во тие романтичарски први години од независноста?

ПРСМ: Па, веројатно само за некои генерации луѓе и во тие први години кога ја стекнавме независноста. Инаку мене секој пат ми бил туѓ тој израз „татко на нацијата“ или „мајка на нацијата“. Мислам дека во демократија треба да се држиме до она што ни е Устав и закон и да не претендираме да бидеме „татко на нацијата“.

Новинар: Во Вашиот прв говор како претседател во Собранието инсистиравте на тоа дека ќе бидете независен, дека ќе бидете претседател на сите граѓани. Ќе дозволите тука да Ве цитирам. Викате: „Ваша главна политичка цел била и останува да бидете независен, а не партиски послушник или апологет на некој транзициски олигарх. За ова второто не знам на кого мислите, ако сакате да кажете.“

ПРСМ: Ги има доста, ги има доста. Транзициски олигарси имаме доста.

Новинар: Да, но за ова првото сакам да Ве прашам – нели е малку идеализирање на Вашата позиција, со оглед на начинот на кој бевте предложени и избрани, со поддршка и од СДСМ и од ДУИ? Не чувствувате никаков долг кон нив?

ПРСМ: Не, не. Значи јас можам да бидам коректен во една човечка смисла со нив, меѓутоа во политичка смисла, ако тие не работат за доброто на граѓаните, јас не сум со нив. Мислам дека во неколку наврати тоа и го покажав. Да не ја споменувам таа фамозна моја прес-конференција од август минатата година, во однос на тукушто појавениот случај „Рекет“ во кој луѓе, кои се повеќе од оваа политичка страна, ми замерија отколку што ми замерија од опозицијата. Значи кај мене постои и граница, не затоа што јас не сум член на ниту една политичка партија. Луѓето мислат ако си член на политичка партија имаш долгови за враќање. Јас немам никакви долгови за враќање.

Новинар: Добро, дека бевте избрани, сепак, како нивен кандидат.

ПРСМ: Неспорно е, го почитувам тоа…

Новинар: И од искуството претходно, со Ѓорге Иванов…

ПРСМ: Го почитувам тоа. Инаку, да знаете, досега во историјата на нашата држава никој не станал претседател без поддршка од некој од големите два блока.

Новинар: Да, тоа Вие го зборувавте и пред да бидете номиниран.

ПРСМ: ..и не е возможно. Сме имале неколку обиди. Мислам дека еден од Вашите  минати гости овде, Тупурковски, се обиде со независна кандидатура, а беше прилично популарен и во поранешна Југославија и потоа. Не успеа да стигне ни до вториот круг. Таа е реалноста, можеби треба да биде поинаква, да биде поплурална политичката сцена и да не биде толку зависна од политичките партии, меѓутоа до овој момент тоа не е возможно. Јас им благодарам за таа поддршка, и тие знаеја уште кога ме кандидираа кој сум и што сум. Дека јас ќе се држам до Уставот и законите и немам намера да правам компромис со тоа што се нарекува правна држава или владеење на право.

Новинар: Ова значи дека после изборите не можат да се надеваат на Ваша, условно, помош…

ПРСМ: …не, не…

Новинар: …дека доколку победи Мицкоски, ќе му го дадете него мандатот безусловно?

ПРСМ: Знаете, во однос на мандатот се направи една непотребна мистификација минатиот пат. Мојот претходник влезе во води кои не се сигурно така дефинирани со Уставот. Значи Уставот е кристално јасен во тој дел. Вели „партија или коалиција која има мнозинство во парламентот, мора да го добие мандатот“.

Новинар: Тоа е член 90 од Уставот. Тука беа и сите недоразбирања. Како Вие го толкувате, вика дека треба да се довери на кандидат на партијата, односно партиите што имаат мнозинство во Собранието. Кај нас практика е да се додели на тој што освоил најмногу пратеници. Досега така беше.

ПРСМ: Не.

Новинар: Дури и Ѓорге Иванов му го даде мандатот на Груевски.

ПРСМ: Можете да го дадете на партијата која има најголем број мандати, надевајќи се или верувајќи дека тие ќе имаат најголема шанса да формираат мнозинство. Значи фразата „мнозинство во Собранието“, а Собранието има 120, е јасно. 61 кој има, тој добива.

Новинар: Добро, никој досега од претседателите така не го толкува… Сите му даваа веднаш на тој што има најмногу пратеници…

ПРСМ: …и тој успеваше да направи 61, досега. Сега се случи друго. Сега, со помош на некои од албанските политички партии, решија наместо на т.н. етнички победник од македонска страна да бидат со вториот од таа македонска етничка страна. Меѓутоа, неспорно е дека уставната норма не беше нарушена со давање на мандатот на Заев. Уставната норма беше нарушена со нешто друго. Иванов постави услови кои ги нема во Уставот. Ако паметите – Тиранска платформа…

Новинар: Бараше гаранции дека ќе се почитува Уставот.

ПРСМ: …и бараше гаранции…тоа е прилично една флексибилна норма, што се влегува во неа, се подразбира. Меѓутоа бараше, на пример, да се направи реформа на безбедносните служби. Ти немаш право како претседател, кога даваш мандат, на некој што ти обезбедил и со потписи 61 пратеник да му бараш дополнителни реформи. Уставот е кристално јасен што го читате. Мора да му го дадеш мандатот.

Новинар: Да, вели дека е должен, дека претседателот е должен во рок од 10 дена.

ПРСМ:  Должен е, мора да му го даде. Меѓутоа, тој постави и други услови, па ако паметите потпишуваа некакви декларации, Заев се обврзуваше дека и тие реформи ќе ги спроведе итн. Ако Ве интересира мојот став – оној што ќе дојде и ќе каже јас имам 61…

Новинар: Ќе чекате да дојде со 61?

ПРСМ: Јас ќе ги повикам сите политички партии кои се… ако е јасна работата, ако имаме голема, многу на малку, нема дилеми. Меѓутоа, ако се блиски резултатите, јас ќе ја повикам партијата на консултации кај мене. Прво, партијата со најголем број мандати, потоа втората и ќе ги прашам имате ли вие мнозинство формирано или мислите ли дека имате шанса да формирате мнозинство? И тоа ќе заврши во ден, два, три, нема да трае со месеци сигурно. Рокот е десет дена. Тој што ќе ме увери, тој што ќе ми даде гаранција во облик на потписи дека има 61, нема понатаму, точка, мораш да го дадеш мандатот.

Новинар: Кога сме кај изборите, ВМРО-ДПМНЕ Ве прозиваше минатата недела дека го премолчевте одложувањето на распуштањето на Собранието, тоа беше договорено за 12 април, на лидерската средба, или само изборите беа договорени за 12 април.

ПРСМ: Само изборите беа договорени за 12 април. Инаку, моето толкување и како правник и како политичар е дека крајните рокови, за да се овозможи ДИК да има доволно време да ги организира изборите, не беа пробиени. И со ова распуштање на 16-ти, ДИК има доволно време во тој распон од 45 до 60 дена пред избори, нели. Така што, ќе беше поголем проблем не за мене, туку веројатно и за државата. И на таа основа имав неколку комуникации и со опозицијата и со власта, во смисла дека тие бараа од мене да дадам јавна изјава тоа што е кај мене договорено за 12-ти, како еден политички став на релевантни политички партии, плус е договор кај претседател…

Новинар: Како излезе 12 февруари. Тоа е став на Талат Џафери? Како излезе тој датум, 12 февруари?

ПРСМ: Не, не, зборувам за 12 април. Тука имаше комуникација меѓу мене и партиите од власта и од опозицијата и мојот став беше јасен, и со едната и со другата политичка страна, дека 12 април не би било добро да се одложува како датум за избори. Не затоа што е договорен кај мене, меѓутоа, знаете, кога најсериозните, најрелевантните политички субјекти ќе се договорат на исто место, што не се случило не знам од кога кај нас, не е добар знак дека државата е сериозна ако одложуваме избори за, не знам, за јуни итн.

Новинар: Добро, не дојде до таму работата. Но, имаше пролонгирање од четири дена на распуштањето.

ПРСМ: Во тој дел мојот став беше дека не треба да се пролонгираат изборите, меѓутоа во овие три-четири дена плус мислам дека Уставот и законите не беа нарушени.

Новинар: Кога сме кај изборите, се формираше и овој пат техничка влада, 100 дена пред изборите. Каква е Вашата оценка за нејзината функционалност. Има многу луѓе што коментираат дека оваа практика треба еднаш да запре, дека само се кочи државата, дека само се претвора во меѓупартиски препукувања. Или барем да се замени моделот.

ПРСМ: Морам да Ви кажам, постојат и неколку други модели во светот кои се практикувани. Не сум сигурен дека би биле подобри за нас.

Новинар: Има Грција, има Бугарија, со целосно технички влади, ама периодот е пократок.

ПРСМ: Има, меѓутоа јас Ви тврдам, ако Ви е тоа некое мое искуство од разговорите со релевантните политички субјекти, и не само откако сум претседател, туку и од претходно. Тие немаат верба во т.н. бирократи или административци или експерти независни. Сметаат дека во држава како што е Македонија, која е толку мала, и во која секој секого знае и познава, дека може да се изврши влијание и врз најдобриот експерт со политички притисок, да не биде баш експерт до крајот на подготовките на изборите. Јас би сакал да немаме ваков предизборен модел, ваков модел на влада. Меѓутоа, верувајте ми, за жал, недовербата меѓу двата политички блока е толку голема, што мислам дека ова е сепак најдобриот од инаку лошите модели на кохабитација меѓу битните политички субјекти пред избори. Да направам една мала паралела. Слушам деновиве и експерти, и обични граѓани, велат ова е лудница, само се тркаат со партиски соопштенија, министерот вели едно, заменикот вели друго, се негираат, се расправаат.

Новинар: …Министерството го демантира министерот…

ПРСМ: …е сега да Ве вратам назад четири години. Не велам повеќе или помалку, меѓутоа за жал таква несинхронизација и во еден ист ресор се случуваше и во 2016. Еве да се вратиме само летечки. Чавков ќе донесе една одлука, Оливер Спасовски  ќе донесе друга одлука, па Влада поништува, па одат на Управен суд, па кое важи решение, па кое не важи. За жал, и тогаш беше прилично…

Новинар: …тоа остава една лоша слика за државата…

ПРСМ: …остава…

Новинар: …дека имаме нефункционални институции.

ПРСМ: Затоа е ваква владата. Значи, тој што е во опозиција, независно од неговото име, нема верба во државните институции. Смета дека се партизирани. Затоа ова е најдобриот начин колку-толку да се намали јазот.

Новинар: Добро, имаме неколку избирачки процеси во минатите години, локални избори, претседателски, референдум. Не беа оспорени, беа оценети од ОБСЕ. Сакам да речам, до кога ова ќе трае, треба да трае до бесконечност?

ПРСМ: Ќе трае додека не се смени со закон во Собранието. Меѓутоа, јас Ви тврдам дека кога ќе зборувате со партиите кои имаат еден посебен менталитет во таа смисла, тие велат дека најголемиот дел од колачот на власта се дели на парламентарните избори. И затоа инсистираат на максимално ниво на контролабилност на владата која треба да ги организира изборите. Можеби треба да имаме и за локални избори. Во право сте, за претседателските немавме, еве го Жбогар вчера има изјава во која вели дека последните претседателски избори беа безмалку перфектни.

Новинар: Да, и Вие се гордеете со тоа што опозицијата нели Ве признава.

ПРСМ: Да да, така што не знам зависи од политичката волја на субјектите, во овој момент не можам да детектирам дека кај било кој од нив постои волја да се смени овој модел на влада која треба да….

Новинар: Ќе почекам може некој да иницира, имаше од собраниската говорница баш последниот ден од пратениците од ВМРО-ДПМНЕ.

ПРСМ: Не е проблем да се иницира да се разбереме, нема да се прифати, знаете кога сте на позиција, јас сум бил врзан со политички структури кои биле  во опозиција, кои се на власт, и гледам сега овие коишто се во опозиција имаат слично ниво на голема недоверба во овие кои се на власт, тоа можеби е инстинкт, а овие се на власт сигурно ќе нè прелажат на избори. Во овој момент би бил среќен да грешам меѓутоа сметам дека нивото на недоверба, меѓу политичките субјекти е многу поголемо веројатно и на ниво на лидерствата, многу поголемо отколку просечното ниво на недоверба меѓу граѓаните кои се веќе партиски и политички определени.

Новинар: Што очекувате 12 април, како процес мислам дали очекувате со оглед дека ваквите состојби…?

ПРСМ: Јас ја искажав мојата надеж и мислам дека ќе се движиме во тие параметри, не би смееле на ниеден начин како држава да одиме под нивото кое беше за претседателските избори, на ниеден начин не смееме да мислме околу таа работа, бидејќи во истиот момент ќе биде лошо за нас внатре, меѓутоа  во истиот момент ние ја губиме комплетно европската перспектива, комплетно. Ние можеме да се залажуваме дека со промената на името и со Законот за Јавното обвинителство ја завршивме целата работа, отсега, па натаму 5 години сме мирни, не е точно. На секој следен чекор ќе нè контролираат, ќе нè следат, ќе нè евалуираат. И држава која не е подготвена, ако не е подготвена да направи избори по европски стандарди нема што да бара во Европа, нема што да преговра, нема воопшто да си помисли да си оди во Брисел, да отвори не знам какво поглавје или сега ги нарекуваат помодерно кластери.

Новинар: Добро го споменавте Законот за ЈО, Вие инсистирате дека сте независен, но впечатливо е дека побрзавте уште истиот ден да го потпишете  указот за овој закон, кој беше донесен на контроверзен начин со прегласување, зошто толку брзавте, тој закон стапи во сила дури во јуни, што е потребата истиот ден да се потпишува?

ПРСМ:  Да, Ви кажувам неколку информаци кои доаѓаа од Скопје, јас бев во Минхен на Безбедносната конференција и таа завршуваше тој ден, вечерта истиот тој ден требаше да имам вечера кај господинот Шарл Мишел,  кој ги повика сите западнобалкански шест лидери на вечера кај него, прва, да се видиме со новата постава на европските институции. Овдека почна да се тркала едно правно размислување кое комплетно не е втемелено, дека наводно и тоа доаѓаше, морам да Ви кажам од правници, кои се блиски до партиите на власт, дека указите за законите кои се донесуваат тој ден не само за ЈО, сите закони мораат да бидат објавени, не само потпишани указите, и објавени во „Службен весник“, не подоцна од моментот кога Собранието ќе биде распуштено, што е небулоза. Знаете зошто, па затоа што откога ќе биде… тоа е толкувањето на квазиекспертите откако ќе биде распуштено Собранието, да речеме ден недела, од понеделник понатаму не може ни „Службен весник“ да објавува акти на Собрание кое само се распуштило.

Новинар: Си има таму сè уште претседател тоа не е … тие се пратеници додека не се избираат нови, ќе се соберат, нормално.

ПРСМ: Апсолутно, не дај Боже, сега да пригусти ќе се соберат повторно, техничка влада практично сега, Парламентот исто технички, тие се сè уште  пратеници додека не дојде новиот состав. Плус, има една друга директна норма која мене ме обврзува, вели откога ќе се изгласа еден закон, јас имам рок од осум дена да го потпишам указот, јас можам уште недела дена да чекам, меѓутоа бидејќи тоа се создаде прилично еден голем, да не го наречам притисок, меѓутоа убедување кон мене, дека не би било добро некој правно да го делегитимира процесот кој се одвивал во Собрание. Реков ако мислите дека јас сум проблемот за тоа,  јас ќе се вратам веднаш и не е проблем да ги потпишам тие закони, иако и денеска стојам на стојалиштето, дека можам да ги потпишувам законите и кога е Собранието распуштено, значи два, три, пет дена откако се изгласани во Парламентот.

Новинар: Тоа е техничко прашање, сакам едно суштинско прашање околу Законот да Ве прашам, помалку од принудно се одржа една  јавна расправа за тој закон, но во владиниот предлог не се прифатија ниту една од  забелешките од  експертите, на крајот корекциите беа направени под притисок од ДУИ и осумката пратеници,  за да се обезбеди двотретинско мнозинство, не Ви пречи таквиот начин на донесување на закони, ислушајте ја дебатата ништо од тоа не е предвидено.

ПРСМ: Моите информации се поразлични, моите информации се поинакви, ова ќе Ви го кажам, остајте ја дебатата, дебатата беше на крај од политички причини направена колку да има дебата по мое сознание. Она што го знам сигурно од мои разговори со највисоките функционери  на Европската Унија  и тука и во Брисел  и со некои битни амбасади тука со нивните легални експерти со нивните правници, минимумот 80 % од содржината на тој закон беше направена од странските правни експрети.

Новинар: Не беше ништо спорно…тука беше проблемот.

ПРСМ: Не, да се разбереме јас не можам да навлегувам дали некој конкретен амандман на било која политичка партија, политички субјект ќе прифати или не. Меѓутоа Ви кажувам, јадрото на Законот е да не се остави правна празнина или празен од, од она што некогаш беше СЈО и она што сега треба да биде преземање на тие предмети во редовното обвинителство. Во тој дел, јас Ви тврдам, не постои ниеден релевантен странец, ниеден релевантен кој вели ако мислите да одите кон Европа, овие работи не смеат да останат  на половина пат,  таканаречената скриена амнестија.

Новинар: Предмети дали бомбите ќе бидат докази, имаше многу потпрашања да речеме.

ПРСМ: Инаку да, еве за бомбите ставот е неспорен.

Новинар: Експертите се бунат зошто, воопшто, тоа да е регулирано во системски закон, тоа е регулирано со други закони.

ПРСМ: Можно е, меѓутоа  неспорно е,  дури  знаете постојат пресуди на Судот во Стразбур кои велат ако е од јавен интерес, ако е од доволно голем јавен интерес, бомбата може да биде или нелегално сниментие материјали,  можат да бидат и директен доказ не само индиција за.

Новинар: Но, ама сега со овој закон се забранува.

ПРСМ: Се согласувам и тоа може да биде дел од содржината за Законот, не е, меѓутоа ова ми  се чини  е едно на форма на европските решенија на нормални европски решенија, имате индиции не можете пресуда да засновате само на индиција, мора да имате и докази.

Новинар: Не Ви пречи што беше донесен на ваков начин без консензус?

ПРСМ: Морам да Ви кажам, консензус има, формално правно има 80 луѓе кои го гласаа, тоа е висок консензус  две третини  тоа е висок консензус , морам да Ви кажам околу потребата за носење на Законот и да Ви откријам еден мал детал.

Новинар: Министерката тврдеше дека не мора да се носи, со оглед на тоа дека е решена судбината на предметот.

ПРСМ: Еве да Ви откријам еден мал детал од кога тргнува таа, тој императив,  потреба, беше кај мене првпат, кога дојде во Скопје, новиот  еврокомесар Вархеј,  јас имав тет-а-тет средба со него и тој  тука ми спомна, вели  до кај сте со тој закон, тука имаше работни групи меѓутоа не е отидено далеку, тоа е практично ставено во ад акта. Вели, мислам дека е многу важно да го донесете, јас му велам ама тоа не е формален услов, ми вели ама јас не зборувам за формален услов, што ако утре некоја си друга Франција  ќе рече аха овој закон го немате донесено, би Ве советувал, како пријател на Вашата држава, да си го донесете да не Ве боли глава утре некоја си Данска, Холандија, не знам кој  веќе, да не рече овој е многу битен закон, а што се случува бидејќи нема да завршите, да заборавите. Примарниот, првиот документ кој беше одработен од странци, со кои тие директно се вмешаа во нашата криза 2015, беше Извештајот на Прибе и првиот и вториот и тие и кога и да разговарате со нив велат што се случува со тој документ. Тој, знаете документот на Прибе во првите реченици зборува за реформи на службите каде што се случило вакво масовно нелегално прислушување, и сега повторно доаѓаме, вели што се случува со тие предмети со кои имаше докази или индиции  за масовно прекршување на закони на човековите права, значи како што почна Европа 2015 така завршува, сосема небитно од носителите на функциите во тој момент во Брисел.

Новинар: Сега, Ве прашувам,  зошто некој ќе забележи зошто на ваков начин се донесе, без да се има консензус со опозицијата?

ПРСМ: Да бев јас во прашање, јас мислам дека,  јас тврдам, развојот на настани ќе ни покаже,  јас тврдам дека ние ќе добиеме датум за отворање на преговри со Европската Унија, кога ќе добиеме не лицитирам со точен датум и месец и без тој закон. Ама, како велат старите, после да не биде после проблемот што не го донесовме, и мислам, а тоа беше кнап  временски, веројатно за тоа се случуваа сите тие трубуленции, па и грешки во процедура, меѓутоа на крајот на краиштата,  добро е што го имаме тој закон, подобро да го имаме отколку да го немаме.

Новинар: Добро, во говорот во Собранието констатиравте  дека, ќе Ве цитирам пак,  за жал и по три и пол години од Шарената револуција,  малкумина се убедени дека правдата  пристигна , ова го аргументиравте  со тоа што велите ниту еден висок политичар или преку ноќ збогатен бизнисмен  нема завршено зад решетки,  а  таму велите треба да завршат  многу повеќе од еден, малку ли беа скоро 3 години за власта да го оствари своето главно ветување,  дека ќе донесе правда во  Македонија?

ПРСМ: Инаку, очигледно дека беа малку, очигледно дека беа малку, дајте не можеме да влеземе сега во една анализа кои беа мотивите зашто правдата сè уште  не е стигната, во оние количини  во која треба да ја има. Значи правата моја теза е неспорна, денеска нашава држава е далеку многу послободна од аспект на човекови права, од аспект на терање на бизнис, од аспект на медиуми на медиумска слобода, далеку послободна во однос на  времето од 2014, 2013  итн. Меѓутоа дали е тоа доволно, далеку е од европскиот просек, далеку е  и  втората реченица која ја спомнувате е во контекст на тоа 30 години  транзиција точно, не зборува добро за нашата држава што ниту еден висок функционер  не осуден, не лежи  и тој едниот што го осудивме избега.

Новинар:  Сега овие две-три години, сигурно сите функционери не се совршени…

ПРСМ: Има подолу уште една реченица, уште една теза во која велам, значи дали има првна држава или не, главениот индикатор е, не е само дали ги гониш од предходно што биле на власт, меѓутоа дали некој од твоите ќе заглави затвор за докажани кривични дела. Во тој дел ние немаме  со што да се пофалиме , да Ви кажам сега на  почетокот  на 2016, бидејќи јас бев еден од луѓето кои беа носители на листа на тие парламентарни избори и сите одевме не само носители и сите кандидати за пратеници  со една теза. Ние кога ќе дојдеме на власт, дајте ни доверба ќе направиме генерачен вејтинг на сите судии и обвинители, реизбор со други зборови, врз кои основи и врз да … прочистување. Не помина месец, два, целата реторика радикално се смени, зошто некој од Европа можеме да дебатираме дали беа високи политичари или  бирократи, рекоа немојте затоа што имате многу лошо искуство во соседна Албанија и Вие вели не сте на такво ниво на корумпираност во правосудниот систем како Албанија, каде што после тој ветинг кој беше под директен мониторинг на Европа останаа по неколкумина судии и не можеше суд да се направи.

Новинар: И како сега се смени ставот, како ги убедија Европјаните, сега пак зборуваат за ветинг.

ПРСМ: Само зборуваат, мој став е, знаете има и тука правни експерти кои се блиски до партиите на власт досега, кои тврдат дека кај нас проблемот е само во 15 или 20 судии, јас не се согласувам, јас мислам дека проблемот е многу поголем. Не велам дека се сите нечесни, таман работа, не можам ан блок и без докази, меѓутоа сите знаеме што се случува. Денеска, сега, пред да влезам во Вашево студио, една од тековните, за жал на дневна основа ги добиваме тие информации… познатиот случај „Змиско око“, сосема небитно дали тие луѓе се виновни не се виновни, не можам да сфатам 14 години трае, што зборува тоа за државата, пуштете дали бил некој кабает или не бил кабает, некој наводно од тие првично обвинети се починати веќе, недозволено е Вие да не добиете правда во разумен рок, едно од клучните начела на Судот во Стразбур.

Новинар: Вие сте поборник исто на т.н. прочистување, го споменавте и во говорот, и сега тука клучното прашање е кој ќе го спроведе господине Пендаровски тој ветинг, тоа прочистување кога очигледно и СДСМ и ВМРО, особено ДУИ кои се најгласни за ветингот се одговорни за ситуацијата во која се наоѓаме во овие 30 години. Сега треба да очекуваме тие кои го растуриле системот сега да го изградат одново?

ПРСМ: Значи да не се сфати дека во оваа држава веќе нема преостанато ниту еден чесен судија, обвинител, политичар, новинар итн. Има. Меѓутоа морам да Ви кажам, знаејќи што сè се случувало за дел од тие ситуации сум бил и инсајдер во македонската политика, јас сум склон да побараме меѓународна помош. Да Ви кажам еден кус детал, пред неколку месеци кај мене беше Прибе, учествуваше на некоја трибина во Тетово, во Скопје, и беше на разговор кај мене, на крајот на разговорот сосема неформално го прашав, вели ние се колнеме во Вашиот текст, Прибе првиот, Прибе вториот извештај, не знам господине Прибе дали било кога некој Ви понудил Вие да бидете јавен обвинител овде, вели не ми понудил, но и да ми понуди не би прифатил вели. Сакам да Ви кажам, тој ги знае нашите прилики. Да бидеме реални, ние можеме да го критикуваме Груевски до утре, прва е негова идејата, пред 2006-та, да биде странец јавен обвинител и можеби не само јавен обвинител. Подоцна и тој ја напушти таа идеја.

Новинар: Значи, Вие сте сега да се формира некоја комисија и во неа некои странци да бидат?

ПРСМ: Мора да има доминантен дел на странски фактор, од европските држави, членки на Европската Унија, инаку овде, постојано јас и вие ќе се обвинуваме. Ги паметите тие, претпоставувам септември 2015-та, веќе митови за тоа, како е избрана, како е дојдено баш до името на Катица Јанева за специјален јавен обвинител.

Новинар: Тоа е навистина мит, сè уште не се знае.

ПРСМ: Се јавил тој, се јавил тој, ноќеска било после 12 било итн. И што се случи, значи имаше меѓународен фактор, имаше не знам каков сè не фактор и јас не ги знам ниту половина од тие детели, меѓутоа на крајот, според политичката реторика, повторно излезе дека е нечија, и дека не била професионалец, не прејудицирам каков ќе биде исходот на овој процес. Значи јас мислам дека е најдобро да се свртиме кон докажани експерти, некаков Прибе, кој би можел барем да го менаџира тој процес, и сега некој ќе скокне, ќе рече сакаме во Европска Унија, не сме способни самите да избуткаме. Не ми е срам да побарам помош ако не сме способни за таква работа, сè уште не сме способни, знаеме.

Новинар: Да, најважно во тој процес е да се гарантира кредибилитетот на одлуките. Го споменавте и случајот „Рекет“, во Вашиот говор го оценивте како врв на лошите состојби во правосудството, со оглед дека обвинета е таа што требаше да гони криминалци. Судењето тече, но опозицијата секојдневно обвинува дека не може само Боки 13 и Катица да се инволвирани во овој случај, дали Вие верувате дека можело ваква операција да се изведе без во тоа да бидат вклучени луѓе од власта?

ПРСМ: Ако влезам во коментирање на тековен судски процес јас правам притисок на судството, од оваа позиција на која сум. Значи дозволено е за партиите тоа да го направат, за партиските портпароли тоа може да го прават, пратеници актуелни или министри, јас не би требало да се мешам. Зашто се вмешав, во наводници, во август кога ја дадов таа изјава кога ја имав таа прес-конференција по повод „Рекет“, ова што го цитирате. Во тој период Јавното обвинителство на државата, Државното јавно обвинителство, почнат беше случајот 2-3 недели, и вели ние сега одиме на колективен годишен одмор, бидејќи во тој период се оди на колективен годишен одмор. Јас ги повикав да се вратат, наредниот ден добив соопштение од Републичкото јавно обвинителство дека со тоа се мешам во нивната работа. Зашто тоа не е мешање во нивната работа, а ако сега кажам нешто би било мешање во нивната работа. Тогаш јас ги повикав да се вратат од одмор и да ја работат својата работа, јас не им реков вака да работите или инаку да работите, само вратете се, не е време за годишни одмори, колективни. А сега тие работат и било добро да почекаме, би било упатно за сите нас да почекаме да заврши макар првиот степен, пресуда или што веќе ќе има и да ја видиме одлуката на судот за да можеме да проценуваме како било, како тоа се одвивало. Инаку во сред процес е неблагодарно да коментирате.

Новинар: Добро, Ве разбирам со оглед на позицијата, но морам тука уште едно прашање да Ви поставам во врска со ова, имаше некои снимки што беа презентирани во судот минатата недела, ВМРО-ДПМНЕ тврди дека на нив се гледало како Катица се движи кон резиденциите на Водно, Вие демантиравте дека била Јанева кај Вас.

ПРСМ: Мене ме зачудува, морам да Ви кажам, таа формулација која ја употребува обвинителката додека ги објаснува доказите кои ги има прибавено во судница, аудио и видео, вели дека се упатила кон резиденцијата на претседателот, таму има уште една резиденција, и јас морав да реагирам, пошто луѓето сфатија дека нема друго место, јас не велам дека е отидена во другата резиденција, меѓутоа инсинуација е дека се упатила кон резиденцијата на претседателот. Јас реков дека просто во тој период, тоа е некаде средината на август,  јас не сум живеел таму со семејството, јас дојдов некаде на средината на октомври, два месеца подоцна, така што. Меѓутоа не е коректно знаете, да кажете нешто, не само во тој дел, дали на снимките се гледа некој, дали е тоа Гоце, дали е Стево, Вие морате да бидете многу прецизни, тоа се прилично сензитивни докази, дел од нив се презентираат и на затворени седници, не случајно, не можете да шпекулирате туку-така дека оди во насока на… Може оди во насока на крстот на Водно.

Новинар: Кога последен пат сте се виделе со Јанева, дали сте се виделе откако сте претседател и дали некогаш, воопшто, сте се посомневале дека во нејзината работа има некој проблем?

ПРСМ: Ако верувате не сум се видел никогаш со таа госпоѓа, значи не сум имал прилика никогаш ниту да се поздравам, ниту да се сретнам, ни пред случајот, ни потоа.

Новинар: Со Боки, да Ве прашам?

ПРСМ: Тоа ме прашуваа некои Ваши колеги, со Боки 13 се имам видено и сликано на шаторите пред Влада кога демонстриравме, летото 2015-та, тој доаѓаше со некои свои другари и како што се сликаш со сите пред шаторите, тука има една убава фотографија.

Новинар: Не бевте Вие чест гостин во „1тв“ како другите.

ПРСМ: Да не изигрувам сега светец, бев, меѓутоа кај некои мои стари пријатели, Ваши колеги, кај Кабранов, кај Борјан Јовановски, кај Чомовски и така.

Новинар: Какви Ви се односите со досегашниот и иден претендент за премиер Зоран Заев, во новинарските и политичките кулоари веќе подолг период се шпекулира дека не сте во најдобри односи, што пак од друга страна ги револтира некои кругови во СДСМ, имате некакви недоразбирања?

ПРСМ: Немам никакви, буквално никакви недоразбирања, имаше, ако се влече од тоа, не можам да се сетам на друг случај, тој не беше присутен на мојата инаугурација, луѓето почнаа да шпекулираат не му дошол на инаугурација, а тука веќе се испокарале нешто. Не знам, тој објаснуваше дека возел со моторите по планиниве тука во регионов. Немам никаква посебна комуникација, освен, имам јас луѓе во мојот кабинет коишто работат со луѓе, додека беше премиер до скоро, во неговиот кабинет, кои по линија, надворешна политика или безбедност соработувавме. Сме се среќавале на заеднички настани, меѓутоа немам посебна, немам никаква друга комуникација освен меѓуинституционална.

Новинар: Морам да Ве прашам уште една шпекулација, дека особено анимозитет има меѓу Вас и министерот за надворешни работи Димитров, муабетите се дека конфликтот ескалирал особено со кандидатите за амбасадори, имаше таму многу спорни, некои направиле штета на државата, некои имаат двојни државјанства, на крајот се направи некаков обид да се смени законот, па да се протнат во последен момент, што се случи со тоа?

ПРСМ: Можеме да зборуваме за тоа, можам да Ви дадам мое објаснување околу тоа протнување, имаше обиди не за протнување, туку за испраќање на дел од нив надвор, ќе ме потсетите ако изумам.  Јас не мислам дека станува збор за било каков судир во врска со листата за амбасадори, бидејќи немавме никаков судир во тој дел навистина. Мојот став од почетокот беше, секојпат постои еден т.н. премолчен џентлментски договор помеѓу владата и претседателот за одредена квота. И ме прашаа, и тој ме праша дали јас имам свои кандидати во таа претпоставена квота, некојпат било, во зависност од кохабитацијата, третина од сите што ги праќаме, некогаш четвртина итн. Јас му реков, немам ниту еден мој кандидат, мои кандидати ќе бидат оние кои се вработени во МНР, тоа ќе биде мојата квота, бидејќи инсистирав што е можно повеќе да бидат професионалци, вработени во Министерството, и задоволен сум што на крајот некаде околу 85 проценти, од овие што се на листа за одење понатаму дека се вработени.

Новинар: Меѓутоа и од нив имаше спорни.

ПРСМ: Имаше меѓутоа тука има многу политички интереси што се сосема легитимни, во рамки на владата има повеќе коалициони партнери, мојот став беше дека нема да оди никој, нема да потпишам за никого кој не ги исполнува законските услови, од неосудуваност, од тоа да нема двојно државјанство итн., она што е според сегашниот закон. Да се вратам назад на првото прашање, да не мислите избегнувам,  значи амбасадорите не би можеле да бидат пречка, или камен на сопнување, значи немам никаква пречка со Димитров. Веројатно тие шпекулации ги слушаме од тоа време кога бевме во некаква игра за кандидати за претседател, минатата година. И тука велеа дека затоа што е избран едниот не е избран другиот, па другиве се незадоволни, меѓутоа морам да Ви кажам на ниту едно место, од ниту еден човек, друг, трет…не сум чул дека Димитров искоментирал негативно за мене, откако мојата кандидатура беше објавена што е право, право е.

Новинар: За упатувањето на амбасадорите?

ПРСМ: Знаете што се случи на крај? Тука имав забелешки дури од оваа, уставно кажано, владина структура која ме поддржи минатата година. Таму беше направен обид да се испратат, да бидам прецизен, од двесететина места кои треба да се пополнуваат, празни се 25-26, меѓутоа не успеавме да направиме предлози за сите. За шестмина дојдоа агремани од државите што бараме, значи согласност да одат. Мојот став беше, сум го кажал во интервју, има веќе два-три месеци, сите што ќе ги завршат сите правни и политички, внимавајте на вториот збор, и политички процедури ќе одат сè додека ги завршат тие процедури до распуштање на Собранието, до 16-ти.

Новинар: Тоа не го успеаја овие шест?

ПРСМ: Не. Знаете како. Затоа што постои еден институт кој се нарекува хиеринг-преслушување во Собранието. Значи, правни процедури се…

Новинар: Бранење на тези.

ПРСМ: Бранење тези. Тие бранат тези во МНР. Имаат обврска да направат круг по сите институции, вклучително и Кабинетот на претседателот, Дирекција за класифицирање итн., да се подготват и на крајот ги бранат тезите или кажуваат што е нивниот план и приоритет таму кај што ќе одат пред пратениците и велат овие што сакаа да потпишам за овие шестмина, нема потреба вели од тоа, бидејќи времето истекуваше на крај, вели затоа што тоа не е законска обврска. Велам да, меѓутоа тоа е политичка пракса од  2003 година. 18 години ние го практикуваме тој познат демократски институт хиеринг или преслушување на тој што сака да биде, треба да биде наш претставник во дотичната држава, и тука има вкрстени прашања и одговори. На тој хиеринг не може да Ве одбијат, не можат да речат овој не е способен за, така не е поставено, меѓутоа е многу добра прилика.

Новинар: Добро, јавноста ќе може да види кој е тој претставник.

ПРСМ: Јавноста ќе може да види на пренос на Собраниски канал. Многу добро е да се види кој е тој којшто ние го праќаме и тој што го праќа утре ако слабо поминува на тоа јавно преслушување, не му е сеедно кога ќе го испеналат и во јавноста. Ова им го објаснувам.

Новинар: Што се случи?

ПРСМ: Ништо. Нема да оди никој. Знаете што се случуваше?

Новинар: Ниту еден од овие дваесет?

ПРСМ: Ниту еден од овие шест. Факт е дека Антонио Милошоски, кој е претседател на Комисијата за надворешни работи, ги правеше сите можни опструкции, сите можни и неможни, видени и невидени опструкции и не закажуваше седница на Комисијата. Дали Ви се верува дека деветпати ја закажа седницата, односно Комисијата за надворешни, и деветпати ја презакажа со цел да не се случи тој хиеринг.

Новинар: Добро, тој хиеринг не крие дека се против во предизборието да се праќаат амбасадори.

ПРСМ: Така.

Новинар: Дури и дипломатскиот синдикат реагираше.

ПРСМ: Мојот став беше следниот. Од овие кои биле, ај да го заобиколиме тој институт.

Новинар: Зошто се чекаше, воопшто, толку за амбасадорите? Вие сте 10 месеци, ај ако претходно имале проблем со Ѓорге Иванов?

ПРСМ: Затоа што јас имав неколку состаноци, консултативни и координативни со Димитров летото уште, и некаде главната координација со мене заврши некаде септември-октомври, мислам дека почетокот на октомври беше завршена, потоа тие влегоа во разговори меѓу коалиционите партнери.

Новинар: Нели професионалци се. Како коалиционите партнери?

ПРСМ: Повторно, да, да. Мора за секого. Знаете како? Формално, Владата мора да ми напише на хартија еве ги луѓето и јас велам да, се согласувам. Го добив тоа скоро. Тој список го добив скоро. Значи, негде после Нова година.

Новинар: Ова значи дека ни Дане Талевски нема да оди во НАТО? Сега ќе станеме членка на НАТО и нема да имаме амбасадор.

ПРСМ: Нема, не. Инаку, да знаете Дане Талевски не е во овие шестмина кој доби согласност. Само да Ви кажам, таму има една друга работа, еден феномен кој ни претстои, таму ќе мораме да поминеме ние низ ветинг, да го наречам популарно затоа што стануваме членка на НАТО, да речеме за месец, месец и половина очекуваме, сите и Вие како новинар кога одите да известувате имате безбедносен сертификат, инаку не се влегува таму, меѓутоа и јас имам, и порано и сега. Меѓутоа, тоа е една земја кандидат. Сега ќе станеме членка. Откога ќе станеме членка тоа се такви ригорозни контроли за да добиеш безбедносен сертификат и еве да Ви кажам околу седумдесет високи државни функционери во тој момент ќе бидат проверувани, јас веќе пополнив пред десетина дена баш формулар како на шалтер, за татко, за мајка, за дедо, за прадедо, и тоа се пушта по сите 29 земји членки на НАТО. Сите проверуваат дали имаш евентуално некакви нејаснотии, можеби нема да добиеш, така што додека некој не добие  нов безбедносен сертификат не можеме да пратиме ни цивилен претставник ни воен претставник во НАТО.

Новинар: За Талевски е покомплицирана постапката?

ПРСМ: И за мене е и за сите е. Јас се шегував, имаме…

Новинар: При крај сме со првиот дел. Сакам тука да Ве прашам уште за Законот за јазици. Го потпишавте и тој указ веднаш откако бевте избран за претседател, иако не беше стигнато мислењето за Венецијанската комисија, тоа стигна кон крајот на годината и со него Венецијанската комисија побара да се преиспита Законот. Ќе цитирам што кажавте во говорот: „Врвните експертски правници со право забележуваат дека нашата држава во овој момент не поседува капацитети и ресурси за спроведување на двојазичност во судските и управните постапки и дека е неопходно да се направат корекции за законот да заживее. Од ова не можам јас да сфатам, не ми е јасно дали Вие го поддржувате ставот на Венецијанската комисија дека Законот треба да се преиспита односно да се тргне двојазичноста во судските постапки, таму јасно пишува дека треба да се тргне двојазичноста од судските постапки или сте на линија на ставот на ДУИ дека судовите треба да се прилагодат, да им се даде време да се прилагодат на новиот закон.

ПРСМ: Значи, не се ни двете интерпретации такви. Може да биде за чудо, меѓутоа ставот на ДУИ во Ваша интерпретација е поблиску до вистината. Еве, да појаснам. Венецијанската комисија не вели дека Законот е противуставен што беше клучниот аргумент на тие што опонираа  на Законот на времето.

Новинар: Не е работа нивна.

ПРСМ: Знаете зошто? Е, па не е работа нивна. Значи, Венецијанската комисија во целиот свој текст, во своето мислење не вели дека им давате премногу права на Албанците и би требало поради тоа да се укине овој закон што беше, исто така, аргумент број два или број еден на тие што го негираа Законот. Гледајте што вели Венецијанската комисија?

Новинар: Абендон, да се напушти?

ПРСМ: Видете. Вели: Или ќе направите претпоставки, еве да преведам. Јас мислам дека го зборувавте веќе еднаш, ама ајде да Ви земам две минути. Значи, што вели Венецијанската комисија, што велеа и некои наши експерти тука уште пред да се усвои Законот. Денеска во судски и во управни спорови, во постапки, Вие не можете вака како е предвидено во Законот да го примените албанскиот јазик. Немате ни технички, ни човечки ресурси.

Новинар: Нема целисходност, на пример, адвокат во Струмица да земе некој Албанец и таа постапка да се води двојазично?

ПРСМ: Се согласувам. Значи, ова што го кажа Венецијанската комисија, Вие немате претпоставки тоа да го имплементирате. Или направете го за да може да се имплементира, или направете претпоставки или тргнете го од Законот, тоа што го читаш на крајот.

Новинар: Да. Абендон.

ПРСМ: Ама, направете претпоставки. Ние немаме претпоставки. Ние имаме претпоставки за апликација на албанскиот јазик во Парламентот, на пример. Имаме опреми, чуда, потребна бројка на преведувачи. Ова го немаме. Значи , велат или ќе направите претпоставки или ќе ја избришете таа одредба.

Новинар: Очигледно е дека тоа ќе ги успори и судските процеси, некои траат 14 години, сега споменавте. Истиот тој процес сега ќе трае веројатно 30 години

ПРСМ: Само ако побара, еве да Ви кажам, во прв степен, да претпоставиме во било кој суд во Тетово, ако се сите странки Албанци, судија, обвинител, една страна, друга страна, адвокати, дактилограф, сите ако се Албанци и ќе тераме на албански, така. И ќе дојде во втор степен, ќе се жали некој од нив, за меѓа, за куќа, банален, за имотен спор и ќе побара нормално судијата овде или било која странка во Апелација да му се преведе сето тоа за да може да пресуди, да одлучи и ќе Ви треба можеби година дена да ги преведувате сите материјали од седниците и човекот кој е засегнат и да е стопати во право, нема да дојде до своето право чекајќи преводи кои може да траат години и години.

Новинар: Ова не беше предвидено со Рамковниот договор. Вие бевте тогаш советник на претседателот Трајковски. Тука е и Рамковниот договор, може да го прочитаме ако сакате.

ПРСМ: Ај, да го прочитаме во тој дел зошто немаме друга одредба, има една друга теза.

Новинар: Нема таква одредба, значи никаде не се споменува. Се споменува само за судството, во кривично-граѓански судски постапки на кое било ниво, обвинето лице или која било страна ќе има право на превод на државен трошок на сите постапки, како и на документи. Значи, се вика обвинето лице или било која страна, значи се мисли на странките, не на адвокати, на обвинител, судија.

ПРСМ: Има луѓе кои тврдат вака. Да го видиме амандманот 5 кој произлегува од Рамковниот на Уставот од 2001 кога е донесен. Вели: „Во Република Македонија, тогаш во Република Македонија, официјален јазик е македонскиот и кириличното писмо.“ Вели: „Според услови предвидени со закон и овој што го зборуваат јазик најмалку 20%, не пишува албански меѓутоа знаеме, и овој е исто така, официјален јазик.“

Новинар: Цело поглавје има во Рамковниот договор баш за јазикот.

ПРСМ: Ама, велат ако и ова е, исто така, со закон, дајте со закон да го утврдиме и еве ти го законот што го имаш и никој не вели дека е противуставен од европските ескперти.

Новинар: Да, тоа ќе суди Уставниот суд. Кога сме кај Рамковниот договор, со Законот се воведе двојазичност на ниво на цела територија. Ова, исто така, излегува од Рамковниот договор. Значи, Рамковниот договор предвидува дека ќе има двојазичност во местата каде што има над 20% население коешто не го говори македонскиот јазик. Ова создава проблеми, сигурно сте свесни. Се кршат табли во доминантно македонските, создава тензија. Вие во говорот велите дека не очекувате дека ова може да предизвика сериозни последици, но во услови кога албанските партии велат дека тоа е историски договор меѓу Македонците и Албанците, дека не смее да се чепка, од друга страна има револт кај доминантно македонските места…

ПРСМ: Кога ќе почне практично да се применува овој закон и албанските партии кога ќе видат дека и етничките Албанци не можат да ги остварат своите права заради немањето претпоставки во судски и управни постапки ќе побараат измена на Законот. Не во смисла на намалување на правата на користење на мајчиниот јазик. Меѓутоа, дајте да купиме  опрема ли треба, или преведувачи треба… можеби во најмалиот суд во државава треба човечки и технички ресурси. Значи, не е само да имате нешто на хартија. Ако паметите, многумина кои беа за овој закон меѓу кои бев и јас, дајте да видиме што е практична вредност од ова за обичниот граѓанин.

Новинар: Официјализирањето на членството во НАТО го очекуваме следниов месец, но неизвесноста на добивањето датум за преговори и понатаму останува. Дава некаква надеж оваа последна изјава што ја даде Макрон за време на Минхенската конференција. Бевте и вие таму, дали имавте можност да се сретнете и од прва рака да го слушнете ставот…

ПРСМ: Со Макрон во Минхен не, се видов неколку недели претходно во Ерусалим на 75 години сеќавање на холокаустот и од ослободувањето на логорот во Аушвиц, и тогаш ми го најави овој расплет. Секојдневно претоставувам нашиве граѓани се бомбардирани од различни страни  и од луѓе кои разбираат и од луѓе кои не разбираат. Јас мислам од она што досега го зборуваат луѓето кои разбираат треба да им е јасно, но ајде да се обидам да ја соголам целата ситуација во две реченици. Во овој момент, јас не очекувам навистина следниве недели да излезе некаков голем проблем во однос на нашето портфолио, во нашиот случај. Практично сите држави, буквално сите држави, вклучително Франција, Данска и Холандија кои можеби лани се криеја зад Франција, а имаа некакви забелешки за едно, друго или трето… практично сите сега се за нас. Северна Македонија да отвори… Има една интересна изјава на Макрон на прес-конференцијата дента на 18-ти октомври кога нè одбиваат заради неговото противење пред сè, се знае. Вели, им се восхитувам на храброста на некои држави да се скријат зад Франција. И вели дека внатре на Советот на ЕУ имало неколку држави кои изразиле резерва за нас – не во толку остри тонови како тој и не барале нова методологија, меѓутоа рекле чекајте… Меѓутоа факт е дека дефакто одложувањето…

Новинар: Сега можеме да сметаме дека Макрон го променил ставот?

ПРСМ: Да, да, да…

Новинар: Поради методологијата?

ПРСМ: Да, да. Значи еве да Ви ги кажам моите две-три реченици од нога со него во Ерусалим. Инаку имаме од лани договор да дојде и да ја посети нашава држава во првите 6 месеци од оваа година. Јас му велам чекаме посета, ама терминот не е договорен уште – првите 6 месеци, ама со позитивни вести му велам овој пат. Вели, овој пат ќе има позитивни вести. Велам, лани немаше – зошто сега, која е разликата? – Вели, Европа сега напредува со методологијата, значи тоа му било најбитно. Што е сега проблемот? – Сега проблемот е што некои европски држави, пред сè Холандија и во помала мерка Данска, имаат забелешки за портфолиото на Албанија.

Новинар: А, Франција и Германија се против одвојување.

ПРСМ: Да бидеме на чисто. Не постои ниту една влијателна држава членка на ЕУ која не е против. Сите се против одвојувањето. Дали од политички, дали од психолошки, дали од безбедносни резони (причини).

Новинар: Имаше информации, дека некои се подготвени само за Македонија да кренат рака. Можеби Холандија еве, ако се одвојат двете земји…

ПРСМ: Сакам да ви кажам малкумина се подготвени. Холандија – да, затоа што има резерви за албанското…

Новинар: Сега ова значи дека ќе бидеме колатерална штета на Албанија?

ПРСМ: Јас мислам овие денови – баш овие денови во ЕУ, не само во Комисијата, се работи на, како ги нарекуваат тие – креативни дипломатски солуции. Една од нив е т.н. пристап на Бундестагот од минатата година во кој лани во октомври вели – да, чисто зелено светло за Северна Македонија и вели – да, но и со 8 или 9 предуслови за Албанија. Најновата варијанта која се разработува е, не велам кога – само велам, кога нам ќе ни дадат зелено светло да почнеме со преговарање веднаш потоа да се закаже првата практична конференција на која ќе почнеме да преговараме. А, за Албанија да кажат – да, зелено светло, но да почне конкретно со таа првата меѓуминистерска ја нарекуваат конференција неколку месеци подоцна додека уште нешто не исполни. Бидејќи сите во ЕУ знаат дека двата случаи не се исти во однос на испораката на реформи.

Новинар: А мора да биде едногласно.

ПРСМ: Еден да е против – не може да се случи тоа. Практично се работи сега на формулација која ќе овозможи Холандија најмногу и Данска делумно да се согласи на велам, креативна една солуција која нема дефакто нас да нè казни повторно.

Новинар: Кога очекувате ова да се случи, има некои најави дека можеби уште во март?

ПРСМ: Има најави и за март, јас се видов сега во Минхен со…

Новинар: Бујар Османи рече дека тоа ќе влијае и на изборите. Дека доколку не ни дадат во март – тоа ќе значи казна за актуелната… Дури и Ципрас имаше некој… во тој контекст.

ПРСМ: Има и друга школа на мислење и други аргументи кои велат – ако им дадат, па може ќе им помогнат на овие што се сега на власт. Во политиката имате секојпат две страни. Јас се видов на средба, сега во Минхен со Пленковиќ, кој е премиер на сега земја претседавач Хрватска. Тој кажуваше за сите можни варијанти. Навистина работат напорно хрватите – тука ни се вистински пријатели и помагаат. Сакаат и тие во своите 6 месеци да покажат добри резултати. И (Пленковиќ) ги кажуваше сите варијанти, меѓутоа да ја следиме изјавата на Макрон кој вели – мораме да видиме позитивен извештај, тоа се куси извештаи за напредокот наш и на Албанија кој ќе биде од 2-ри до 4-ти март објавен. Јас очекувам дека тука ќе има еден позитивен пристап и за Албанија, не само за нас, бидејќи ЕК секогаш е по беневолентна кон земјите кандидати, отколку што е ЕС. И очекувам дека тие ќе бидат позитивни извештаи и дури потоа ќе можеме да…

Новинар: Сигурно, немаме ние проблем со извештаите 10 години се позитивни и со препораки. Проблем е во Советот. Несомнено, патот кон НАТО и ЕУ беше отворен со Договорот со Грција околу името. Во ова студио минатата недела, го споменавте и Вие, беше гостин по подолго време Васил Тупурковски. Тој детално го образложи предлогот на тогашниот австриски дипломат Алојз Мок од 92-ра година. Од денешна перспектива изгледа како историски пропуштена шанса. Имаме полошо решение денес, а сме изгубиле 30 години и на економски план и во однос на интеграциите?

ПРСМ: Еве да Ви кажам, значи тоа е 92-ра година, јас Ви го кажувам во детали ако сакате – немаме време. Предлогот кој беше последен во 2008-ма кога не одбија во Букурешт со Република Македонија ‒ Скопје или со додавка од географски карактер која ќе важи само за меѓународните институции. Нема да важи внатре – ерга омнес за према надвор. Значи да преведам, каде што беше до тој момент ФИРОМ…

Новинар: А тоа го прифати Грција? Тоа не го прифати Грција?

ПРСМ: Ние не го при… Значи Република Македонија – Скопје…

Новинар: Ние заминавме таму со став дека сме го прифатиле.

ПРСМ: Грција не го прифати таму кога дојдовме. Меѓутоа да бидеме Горна или Северна со географска додавка не прифативме ние. Сега да Ви кажам во што се состои разликата меѓу она што Тупурковски го збори и она што се случи 2008-ма и денес. Затоа што ако влеземе во такви компарации народот ќе добие погрешна претстава – дека некој порано не бил за Македонија, денеска е некој за Македонија. Клучната одредба која денес ја има во Преспанскиот договор која е страшно битна за нас, за нашиот идентитет е тоа што постои македонски јазик внатре, постои придавката македонски…

Новинар: Тоа порано воопшто не било тема на разговор…

ПРСМ: Сега ќе Ви кажам. Значи ние… еве да Ви кажам, јас сум бил 10 години записничар на тие состаноци кај два претседатела. Секојпат се поставуваше прашање: Не постои политичка елита во Македонија, не постои… не Груевски, не Бранко Црвенковски, не Киро Глигоров, која не би сакала да стави додавка на името, ама вели – ама добро, а идентитетот како ќе ни го гарантираат. Грците велат не, не, не – тоа не барајте каков идентитет. Во грчки парламент да ратификуваме дека има Македонци или македонски јазик – илузија. Ние велиме без таква гаранција не можеме да дадеме никаква додавка до името. Значи, станува збор за следново – во Преспанскиот договор имаме македонски јазик, МКД, МК како што се интернет домејните и кратенките и имаме македонски.

Новинар: Добро, ама имаме и ерга омнес, имаме и географска одредница.

ПРСМ: Тоа е трејдот – го викаат, тоа е трговијата. Е сега Грците велат, Ципрас вели…

Новинар: Добро дали вредеше ова решение сега после 30 години? Ако сме прифателе 92-ра, сигурно досега ќе сме биле членка на ЕУ.

ПРСМ: Морам да Ви кажам значи, јас сум…

Новинар: Зошто, каде е одговорноста? Зошто нас нè убедуваа со години дека времето работи за нас, всушност излезе дека времето работело против нас.

ПРСМ: Времето работеше против нас – да. Има еден да Ви кажам, има скоро…

Новинар: Не може тоа така да помине никој да нема одговорност за тоа.

ПРСМ: Е, па знаете како, велат дека тие што имаат одговорност сега некои, дел од нив не се помеѓу живите, не се активни политичари итн., итн… Знаете, јас сум бил, сум имал прилика да бидам, да работам со различни политички постави, и не сум работел само со екипата на Глигоров ради времето, меѓутоа сум ги читал сите извештаи и за тој спор и за генерално меѓународните активности на таа екипа. Не постоеше никакво расположение кај било која политичка постава – никакво, се додека не се појавија, ваму Заев, таму Ципрас, да се менува името. Никаква. Ако ни дадете гаранција дека ние сме Македонци и дека зборуваме на македонски јазик, можеме да разговараме. Инаку ни случајно, да не се лажеме. Е сега чија е одговорноста, тоа ќе кажат историјата и хроничарите на времето.

Новинар: ВМРО-ДПМНЕ останува на ставот дека овој договор е штетен. Дури најавуваат можност за некаква ревизија да направат доколку имаат доволен број на пратеници. Како Ви изгледа ова сценарио, дали е остварливо?

ПРСМ: Па мислам дека не е, не затоа што не е дозволено. Дозволено е, имате 80 луѓе и го менувате. Сега може, оваа истава владина постава додека не е замината може да го смени Уставот, може да го врати името, може да донесе трето, петто име – не е проблем, со две третини се менува Уставот. Меѓутоа мислам дека е нереално. Знаете, затоа што објективно во секоја идна Влада, како и досега, во секоја досегашна Влада имате еден значаен албански партнер на кој да не се лажеме – значи името Македонија, идентитетот македонски, јазикот македонски не им значи ништо бидејќи тие не се Македонци и тие би сакале да бидат во обединета Европа. За нив е тоа примарна политичка цел. Јас не верувам дека било која албанска партија утре би се согласила да влезе во тие две третини, во тие 80 гласа и да си продолжи понатаму во Владата, а ние истовремено да бидеме блокирани према Европа, не верувам во тоа сценарио. Инаку, легитимно е, мислам…

Новинар:  Дали има разработено сценарио во НАТО на пример, што би се случило со членството доколку ние одлучиме да си го вратиме името?

ПРСМ: Тоа е интересно, да. Тоа е интересна една формулација, скоро ја зборев со таму некои луѓе кои се и во правниот оддел. За разлика од Европската Унија која со своите најнови договори има клаузула за супсендирање на гласањето на една земја членка, ти вели: „не те тераме од членство, ама суспензија, немаш право на глас. Таква е постапката. Почната е, не е до крај извлечена поради тоа што треба консензус и за тоа, Унгарија, Полска за некои работи, меѓутоа не е до крај извлечена таа правна процедура, меѓутоа постои – за излегување од Унијата и постои за казни, внатрешни, пенали, опомени, жолт картон. Во НАТО нема таква одредба, во НАТО нема. Значи ние сега можеме да бидеме несериозни во политичка смисла и да кажеме: „Дај да влеземе во НАТО и во НАТО ќе си го вратиме старото име, не можат да не истераат и да сакаат, немаат таква одредба“. Меѓутоа, јасно е дека ќе бидеме третирани, знаете како несериозна држава и нема да влеземе во ЕУ, што е исто многу значајно.

Новинар: Во говорот порачавте дека сега имаме две обврски откако се потпишани овие договори, да го почитуваме договорот и да инсистираме на доследна примена на другата страна. Нашата власт е… ревносно го прави ова првото, дури ја разрешија и Мизрахи нели, поради употребата на името Република Македонија. Но, очигледно не го прави доволно ова второто. Во Грција сè уште нè нарекуваат Скопје, ФИРОМ, дури ни сообраќајните табли не се променети.

ПРСМ:  Променети се.

Новинар: Кога?

ПРСМ: На граница, променети се. Да Ви кажам јас добив една вест, од едно мое патување… променети се на граница, на пример, на Евзони постои Република Северна Македонија, нè вика Скопија веќе. Сообраќајните…гледајте? значи, според Преспа ние мораме сите обележја на државата, на границите кајшто завршува нашата територија да ги обележиме со нашето име и да кажеме која е соседната држава. И јас добив, бев на некое патување во странство и поради невреме, во Скопје не можевме да се вратиме и слетав во Солун. По ново треба да биде Тесалоники, нели. И одевме со кола до граница. Некој од мојата придружба ми рече дека таблите на граница не се сменети. И јас веднаш го алармирав грчкиот амбасадор овде – „Сега вие барате од нас сè, а Вие не сте ја смениле таа табла“. Меѓутоа тој податок не беше точен. Значи Грците знаете што имаат направено? Немаат нови табли поставено на граничен премин. Имаат само со мушама преслечено, значи на старата табла имаат Република Северна Македонија ставено. Значи тоа е испочитувано. Ние треба, имаме основ правен во Преспанскиот договор, по мое убедување, да бидеме многу понасочени и политички, не само правно, да се буниме против овие обиди, и на највисоко политичко ниво, на ниво на премиер, да таа трговска ознака… се сеќавате имаат некакви ознаки за да ја рекламираат својата држава, Голема Македонија и.т.н. што не е дозволено. Бидејќи ние со Преспа формиравме екипа од двете страни, на паритетна основа, на експерти која треба во рок од 3 години да донесе решение за ознаките, тие trade marks, што ги викаат, жигови, ознаки и.т.н. на сè она што се извезува од нашите две држави во светот. И додека тоа не се направи, Вие не можете да го присвојувате тоа име и да речете: „Ние вака решивме“. Тоа на еден солунски саем беше скоро направено. Мојата информација и убедувањето што го добив од грчка страна е дека тоа не е официјална одлука на Влада и дека тоа било само предлог…

Новинар: Добро, нашиве не реагираат или реагираат,  а ние не знаеме?

ПРСМ: Па претпоставувам, мислам дека имаше реакција од нашето МНР. Но, ние мора да бидеме погласни во тој дел, мораме да биде погласни.

Новинар: Дали Вие во сите прилики го користите името Северна Македонија?

ПРСМ: Во официјални прилики, да. Морам.

Новинар: Во неофицијални?

ПРСМ: Па, во неофицијални… знаете многу луѓе ме прашуваат, сега дали ти е ќеиф, дали ти е мерак, дали ти е… дали се навикна? Особено странски новинари ме прашуваат. Не можеш да се навикнеш на ново име кога, не знам јас сум 57-годишен човек. 56 години ме учеле од дете на тоа другото име. Или Социјалистичка Република Македонија бевме, ќе ни треба време. Меѓутоа не сум приметил некој од моите колеги, сега кои се актуелни политичари дека баш лесно го изговараат, освен Зоран Заев – тој нема никаков проблем со тоа.

Новинар: Дури ги коригира и тие што не го користат. Во Вашиот говор во Собранието и самиот заклучивте дека поделбите меѓу граѓаните во Македонија се длабоки и дека освен по етничка линија, се и меѓу самите Македонци. Ги има на повеќе нивоа, патриоти, предавници, антички Словени, по промената на името сега има северџани, не знам тврдокорни. Секако, голема вина има за тоа и претходната власт, но сега сакам да Ве прашам дали има и актуелната, особено за начинот на кој беа донесени уставните измени. Знаеме како беа донесени. Реферндумот не успеа, потоа пратеници се ослободуваа од притвор за да гласаат, се правеа непринципелни коалиции со некои структури од поранешната власт. Дали тоа не ги зголеми дополнително поделбите?

ПРСМ: Претпоставувам дека ги зголеми. Меѓутоа знаете секогаш кога влегувате…

Новинар: Не можеше ли да се избегне?

ПРСМ: Не. Моја проценка е, еве сум бил еден од тие луѓе кои биле блиску до тоа, до главниот тек на политиката во тој период. Мислам дека не. Знаете како. Прекрупна беше работата за да се препушти на стихија.

Новинар: Зошто се правеше референдум, ако бил консултативен сега како што ни објаснуваат, дека не морало да се почитува. Зошто дополнително се направија тензии?

ПРСМ: Јас не учествувам во донесување на таа одлука. Значи кога се донесе, учествував во убедувањето на луѓето, нормалано да излегуваат и да гласаат „ЗА“. Не можам да знам. Ако ме прашувате мене, референдумите во историјата, на Балканот особено, на Балканот особено, никогаш не се покажале како корисна алатка. Во светот, во една Швајцарија тие се корисна, демократска алатка. И стварно помагаат и на луѓето да им се разбистрат некои работи. Конечно, ти да ја видиш реалната волја на граѓаните.

Новинар: Чија беше идејата да има покритие за промена на името? Требало да се процени дека тоа нема да помине.

ПРСМ: Знаете… да. Знаете зошто. Јас и ден-денеска тврдам. Јас сум го кажувал тоа и за странски медиуми, во интервјуата, во изјавите. Јас тврдам и ден-денеска – да имаме ние прочистен избирачки список, како што немаме, и да знаеме точно колку луѓе од државата се иселени, ко што не знаеме, да имавме прописен попис, како што немавме. И со таа излезност, ние ќе имавме доволен одѕив, за да помине и правно референдумот, не само политички. Од тие што излегле…

Новинар: Добро. Но требало да се земат предвид тие фактори при одлуката да се распише.

ПРСМ: Така е. Еве да ви кажам. Ако ми дозволите да излезам од тоа, без да бегам од одговорот. Мислам дека барем во еден дел Ви одговорив. Да Ви кажам околу оваа најновата одлука, односно закон околу изборните единици. Нели, некои општини, мислам дека една општина од 5-та се префрли во 6-та изборна единица…

Новинар: Не, обратно. Од 6-та во 5-та – Дебар или Маврово – Ростуше.

ПРСМ: Да, заради нивелација на бројот на гласачите. Јас прашувам, како знаете дека таму има повеќе, ваму помалку? Не сакам да фрлам сомнеж на изборите…

Новинар: Според статистички податоци…

ПРСМ: Видете, нашите… одамна од 2002 имаме изборен модел. Имаме 6 изборни единици и околу 300 илјади луѓе се во секоја изборна единици. И вели Законот не смее да има поголемо отстапување меѓу нив, од -5/+5.

Новинар: Тоа е списокот од Државна изборна комисија и според тоа…

ПРСМ: Се согласувам. Но, знаеме дека стотици, стотици илјади луѓе се иселиле и дека ги нема. Кој гарантира дека можеби од тројка не се иселени повеќе отколку од петка или од шестка итн. Кој гарантира?

Новинар: Добро и тоа се направи во име на Законот за Јавно обвинителство и тоа помина, да.

ПРСМ: Пазете и за тоа имаше консензус. Може нема да верувате. Тука не се убедуваа луѓето.

Новинар: Имаше отстапување и во двојка, па никој не ја спомена двојка.

ПРСМ: Не, ама ние не знаеме. Јас Ви тврдам – има отстапување во сите 6 изборни единици. Во сите 6. Меѓутоа колкаво е? За да влеземе, за ова Законот е прецизен +5/-5, не смее да биде поинаку, за да гласот вреди еднакво во сите 6 изборни единици.

Новинар: Господине Пендаровски поделби има многу во оваа држава, изминативе 30 години, но една е константна. Таа е партиската поделба. Во државава партиската книшка е, значи сè. Сите врати ги отвора и многу луѓе и поради тоа ја напуштија оваа држава. Вие во говорот споменавте дека иселувањето е прашање кое и од безбедносен аспект ја загрозува иднината на оваа држава. Но, како очекувате да ги задржиме луѓето, да останат тука, кога вака функционира оваа држава. Додека на едни не им се стемни, на други не му се разденува. А на овие што се слободоумни и што се неопределни, никогаш не им се разденува. Единствено им останува да си заминат. Ако има пасоши, сега нема пасоши. Може тоа е решение да нема иселување.

ПРСМ: Знаете, поделбите се неспорно големи. И јас тврдам дека се подлабоки од било кога. Значи последниве 5- 10 години, пред сè, од партиски причини. И исто така тврдам дека партизацијата по институциите е на недозволено високо ниво. За една држава која претендира утре да биде членка на ЕУ.

Новинар: Не само тоа. И вработувања и тендери и… нема нешто што не е.

ПРСМ: Јас мислам дека… знаете пред едно дваесетина години, првите фондации странски дојдоа, да нè подучуваат на демократија и дел од нив се ден-денеска тука. Најчесто работат со партиите. Првиот заклучок, разговарав со многу луѓе за да направат план за работа… првиот заклучок беше дека главниот проблем со нашава демократија е тоа што нема демократија во политичките партии коишто се главни субјекти во секој политички процес, од избори до… И почнаа да ги подучуваат политичките раководства. Меѓутоа за жал, во практично сите политички партии, и во најмалите имаме и такви случаи, и медиски се обработени, и најмалите партии кои имаат минорно членство, тој што ќе заседне на партиската фотеља главна, не можеш да го смениш на ниеден начин.

Новинар: Како да очекуваме сега тие да се променат?

ПРСМ: Јас и кога дојдов како претседател, една од првите иницијативи, јас зборував и во кампања, една од првите иницијативи која ја поддржав, а примив од неколку невладини здруженија и неколку политички партии со таа идеја, разговарав со неколку странски фондации овдека, им реков и да направат конференција за таа идеја, јас мислам дека еден од лековите со кои ќе го отвориме тој простор, не само за елитава која се рециклира меѓу себе, е да направиме отворени листи на избори. Имаше и таков предлог кој не стигна да биде гласан во Собрание…

Новинар: Тоа за локални избори, да почне од локални избори.

ПРСМ: Па, кога год да почне, ама јас мислам дека не е усвоен. Не е усвоен.

Новинар: Не не, не е. Така се предвидуваше да биде од локални избори.

ПРСМ: Да. Нека почне од било кога. Меѓутоа можеше да почне од пред 10-15 години. Кога ќе имате макар пола отворени листи, значи од денешните 20 кандидати.

Новинар: Тоа значи дека ќе прави притисок врз лидерствата?

ПРСМ: Па, ќе прави затоа што ти може да се ставиш како лидер на партија, на прво место, ама не си сигурен.

Новинар: Но, ако чекаме да се реформира, тоа нема да го дочекаме. Тие ако имале свест дека не треба така да биде, немало така да биде.

ПРСМ: Еве да Ви кажам… денеска се фалиме. И на европско ниво, сме меѓу првите, меѓу рекордерите во однос на учеството на жените во Парламентот. Меѓутоа знаете зошто се случува тоа? Затоа што во 2002 пропишавме дека 30% мораат на листите за кандидати да бидат жени. Инаку ако не ги натеравме маживе кои се сè уште доминантни во македонската политика да стават по некоја жена што беше законска  обврска, немаше да ги стават.

Новинар: Добро и сега, Собранието е…

ПРСМ: Нема законска обврска за градоначалници, и таму имаме од 80 општини , само неколку жени. Видете, позитивната акција што ја викаат или позитивната дискриминација, Вие ако не ја направите со сила, со закон, со обврска, никој по добра волја нема да препушти дел од својата  моќ и власт на некој друг. Мораме да ги натераме.

Новинар: Јасно,  при крај сме со интервјуто господине претседател, во регионот главна тема е Косово, Вие во говорот велите дека сте против прецртување на границите, иако друго решение не е на повидок, дали се плашите дека тоа може има домино ефект врз Македонија?

ПРСМ: Не може да нема, не може да нема врз Македонија и врз Босна и Херцеговина. Гледајте, нема теоретска шанса, сега тоа не можам подолго да Ви го објаснувам, мојот главен страв е тој, во 21 век, иако идејата е анахрона, ако повторно се менуваат границите, јас Ви тврдам дека има луѓе во регионот, или има структури во регионот,  на кои тоа баш кец на десет би им дошло, да речат зошто ако се менуваат границите таму , не би се смениле и потаму.  Јас мислам дека границите на Балканот треба да останат таму кај што се, не велам дека се праведни.

Новинар: Да, но Србија, кога би го признала ваквото Косово? Тоа е отворено прашање.

ПРСМ: И државниот врв, не е само мој став мора да остане на тоа дека не сме за менување на границите во регионот, за да нема ефект и врз нас. Ако мислат светските фактори дека тоа е единствено решение со кој ќе се реши тој, многу, многу тежок проблем на Косово, тогаш мора да добиеме некоја меѓународна гаранција дека другите граници во регионот, вклучително и нашата нема да се чепкаат. Драго ми е што за оваа теза, неодамна се видов со новиот косовски премиер Албуин Курти, добив целосна поддршка и тоа е разумно размислување дека границите не треба да се менуваат.

Новинар: Но, Курти вели дека е жива идејата за присоединување на Косово и на Албанија. Вели дека тоа треба да се донесе на референдум како одлука на граѓаните од двете земји и дека треба да се донесе мирно, демократски и транспарентно. Дали ова евентуално може да ја загрози безбедноста?

ПРСМ: Јас мислам дека тој нема да оди во таа насока. Да направиш референдум и тоа да биде мирно и демократски.

Новинар: Тоа му  е стара идеја и сега ја реафирмираше како премиер.

ПРСМ: Неговите ставови, јас сега не сакам да бидам негов портпарол и сега да го дообјаснувам, тој беше 23 години таму опозиција, неговите ставови, тој е сега неколку недели премиер се разликуваат од опозиционите ставови. Знаете кога ќе влезете во канцеларија, гледате со што сте опкружени, се соочувате со реалната политика, тука има и меѓународни фактори. Еве гледајте ја реакцијата  на еден конкретен пример. Додик пред два дена спомна Република Српска ‒ Брегзит, ние можеме да одиме на референдум. Истиот ден го повика американскиот амбасадор во Сараево и слушнете ја изјавата на Додик после таа средба. Вели крајно непријатно беше внатре.

Новинар: Дали во Вашата работа барате совети и од претходните претседатели Бранко Црвенковски, Ѓорге Иванов. Црвенковски во Вас гледаше наследник на претседателското столче на СДСМ во Вас.

ПРСМ: Не, не, јас имам десетина луѓе кои ги одбрав, млади, паметни, без опашки зад себе и тие советници ми се доволни.

Новинар: Се гледате, имате некакви контакти? Со Иванов и со Црвенковски?

ПРСМ: Не, со Иванов практично од инаугурацијата не сум се видел на 12, 13 мај, со Црвенковски се видов на почетокот на јуни, имаат формирано Подгорички клуб на поранешните претседатели и премиери, ме викнаа да ја отворам  првата сесија.

Новинар: Сигурно искуството може да користи. Може, не мора формални советници да бидат.

ПРСМ: Па, бидејќи јас бев негов советник, па сега тој да биде мој советник, мислам дека не може.

Новинар: Добро, дали планирате да се кандидирате за реизбор или можеби е рано да размислувате?

ПРСМ: Таман работа, едвај дојдовме до ова, мислам дека се дополнителни стресови да размислувам на таа тема… да сме живи и здрави, до 2024 има многу време.

Новинар: Уште кога дојдовте на фунцкијата рековте кога ќе си заминете од таму нема да барате никакви привилегии. Дали предлагате ова да биде законско решение и да биде за сите претседатели или само како личен гест Ваш?

ПРСМ: Предлагам да биде законско решение. Ако го кажеме за претходните, ќе се налутат, меѓутоа мислам дека треба да биде за сите еднакво.

Новинар: Значи ќе го предложите како официјално…

ПРСМ: Еве деновиве, другата недела ми доаѓа во гости Стипе Месиќ, кој доаѓа во регионот. Треба да се види со мене, и кога и да се видам со него, тој има 85 години, меѓутоа е сè уште активен по медиуми и во политиката, и стално ми се жали дека имал претходно канцеларија и советници, и некакви принадлежности, сега ја нема, и вели се надевам ќе го вратат старото законско решение, пак да ми дадат една канцеларија.

Новинар: Ние имаме најмногу привилегии за поранешните претседатели.

ПРСМ: Неспорно, да. И не треба да ги имаме во таков обем.

Новинар: Ниската излезеност на ланските избори го отвори прашањето за моделот за избор на претседател, оди во различни насоки, да се намали цензусот, да се префрли во Собранието, дали мислите дека треба да преземете некакви иницијативи во тој поглед?

ПРСМ: Па, не можам, јас немам пратеници во Собрание.

Новинар: Добро, како претседател можете да излезете со некаква иницијатива.

ПРСМ: Знаете, кога сте актуелен претседател, било што да предложите во однос на статусот на претседателот, ќе речат… аха, тоа го прави од личен аспект. За процентот можеме да дебатираме, јас би сакал да го видам пописот и прочистениот избирачки список, врз основа на таков попис. Мислам дека 40+1, со прочистен избирачки список, би бил исклучително лесен потфат. Во однос на изборот, еве ќе Ви кажам од она мало искуство што го имам во овие девет и нешто месеци како претседател, Ви кажувам дека е добро да продолжи да се избира од народот, од граѓаните.

Новинар: Добро, забелешките се дека легитимитетот е многу голем, а надлежностите се релативно мали.

ПРСМ: Да споменам една моја карактеристична реченица која ја кажувам, која не е многу дипломатска, меѓутоа е реална. И од она што го видов досега, како претседател, Ви кажувам, ако Ве бираат во Парламент, и ако не сте му по ќеиф на некого, на некои од тие што Ве бираат, може да биде и високо мнозинство, 80 луѓе, и ако кажете некои работи кои не ги бендисуваат, ќе Ве сменат во истиот тој парламент истото попладне.

Новинар: Добро, можеби тогаш треба да се размислува во правец да се зголемат надлежностите.

ПРСМ: Не, јас тоа не можам да го кажам, бидејќи сум актуелен. Да не сум актуелен, можеме да разговараме на таа тема. Висок легитимитет, директен мандат од граѓаните, а не толку големи надлежности. Меѓутоа, сепак, како една морална вертикала, ако ја имате се разбира, може да послужите и на својот народ и на својата држава.

Новинар: Претседателе, Ви благодарам за ова интервју.

ПРСМ: Молам.

Новинар: Почитувани гледачи, Вам Ви благодарам за вниманието, тоа беше претседателот Стево Пендаровски.

Категории

Categories

Kategori

Последни вести

Latest news

Lajmet e fundit

Претседателот Пендаровски домаќин на Ифтарска вечера по повод Рамазанските пости

Претседателот Пендаровски домаќин на Ифтарска вечера по повод Рамазанските пости

  Претседателот Стево Пендаровски беше домаќин и се обрати на Ифтарската вечера, којашто ја приреди по повод Рамазанските пости и во пресрет на големиот муслимански празник Рамазан Бајрам. На вечерата присуствуваа претставници од државно-владиниот врв, бизнис...

Отворен Кабинет за ученици од скопските основни училишта „Љубен Лапе“ и „Димитар Миладинов“

Отворен Кабинет за ученици од скопските основни училишта „Љубен Лапе“ и „Димитар Миладинов“

Во рамки на Отворен Кабинет, ученици од ООУ „Љубен Лапе“ и од ООУ „Димитар Миладинов“, од Скопје, денеска го посетија Кабинетот на претседателот Стево Пендаровски. Учениците имаа можност да се запознаат...

Претседателот Пендаровски ги прими акредитивните писма на новоименуваниот амбасадор на Белорусија, Сергеј Малиновски

Претседателот Пендаровски ги прими акредитивните писма на новоименуваниот амбасадор на Белорусија, Сергеј Малиновски

Претседателот Стево Пендаровски денеска ги прими акредитивните писма на Сергеј Малиновски, новоименуваниот амбасадор на Република Белорусија во Република Северна Македонија, со седиште во Белград. Претседателот Пендаровски во обраќањето на церемонијата на предавање на...

Претседателот Пендаровски ги прими акредитивните писма на новоименуваниот амбасадор на Египет, Надер Саад

Претседателот Пендаровски ги прими акредитивните писма на новоименуваниот амбасадор на Египет, Надер Саад

Претседателот Стево Пендаровски денеска ги прими акредитивните писма на Надер Саад, новоименуваниот амбасадор на Арапска Република Египет во Република Северна Македонија, со седиште во Софија. Претседателот Пендаровски во...

Средба со учесниците во програмата за регионална мобилност на млади истражувачи и активисти

Средба со учесниците во програмата за регионална мобилност на млади истражувачи и активисти

Претседателот Стево Пендаровски денеска прими учесници во Програмата за истражување на младински и образовни политики во Младински образовен форум (МОФ). За време на средбата младите од Албанија, Србија и од Северна Македонија,...