Presidentja Gordana Siljanovska Davkova mbajti fjalim në Samitin për të ardhmen në Kombet e Bashkuara me temë “Zgjidhje multilaterale për një të nesërme më të mirë”.
Në fjalimin e vet Presidentja theksoi se nevojiten reforma të thella në Kombet e Bashkuara me qëlllim që të tejkalohen sfidat globale.
Në vijim është teksti i fjalimit të Presidentes Siljanovska Davkova:
Të nderuar të pranishëm,
Është detyrë e vështirë dhe përgjegjësi e madhe të flasësh për të ardhmen dhe të abstragosh veten nga OKB-ja, sepse është e vetmja organizatë që gëzon legjitimitet universal dhe ka integritet dhe besueshmëri të dëshmuar në zgjidhjen e problemeve më të mëdha dhe më urgjente të njerëzimit.
Në prag të ditëlindjes së tetëdhjetë, jam e sigurt se OKB-ja grumbulloi mjaft njohuri, përvojë dhe kreacion, nxori mësime të shumta, fitoi mençuri, grumbulloi një kujtesë të pasur, si supozime të patjetërsueshme për perceptimin real të së tashmes dhe projektimin e së ardhmes.
E ardhmja nuk është as histori fantazie dhe as iluzion, por vlerësim realist i ndryshimeve të pritshme, bazuar në analizë kritike të plotë të provave dhe diagnozës së kushteve aktuale natyrore dhe sociale. Pra, e ardhmja ka të ngjarë, është pritshmëri e caktuar e ndryshimeve.
Besoj se nuk ka vend më të përshtatshëm se OKB-ja për konsensus për të ardhmen në prizmin e dilemave dhe sfidave më të mëdha.
Besoj se është koha për t’u përballuar me realitetin e shëmtuar të luftërave, fatkeqësive natyrore, varfërisë së madhe, pabarazisë dhe pabarazisë, shkeljes së ligjit ndërkombëtar dhe madje edhe të jus cogens, duke praktikuar ligjin e njerëzve në vend të sundimit të ligjit, duke sakrifikuar drejtësinë, etikën dhe morali për hir të fitimit dhe pushtetit.
Problemet e vështira përfundimisht imponojnë qëllime ambicioze, por ato kërkojnë gjithashtu veprime vendimtare të menduara.
Përpjekjet e guximshme janë të pamundura pa reforma të thella në OKB, multilateralizëm të forcuar në vendimmarrje, një mekanizëm të zhvilluar lidhjesh dhe frenash në marrëdhëniet midis Sekretarit të Përgjithshëm, Këshillit të Sigurimit dhe Asamblesë së Përgjithshme, një përfshirje dhe transparencë më të madhe në procesin e vendimmarrjes, si dhe vendosmëri dhe efikasitet në trajtimin e kërcënimeve të mëdha ndaj paqes, zhvillimit të qëndrueshëm dhe të drejtave të njeriut.
Sinqerisht, mendoj se reformat dekorative të OKB-së nuk janë të mjaftueshme, përkatësisht “fluturim në vend”, por në thelb: strukturore, funksionale, meritokratike, demokratike.
Roli i Asamblesë së Përgjithshme duhet të përforcohet, si organ përfaqësues i Kombeve të Bashkuara.
Gjykatës Ndërkombëtare të Drejtësisë duhet t’i jepet rol më i fortë dhe vendimet e saj duhet të bëhen të detyrueshme për të gjithë. Duhet të krijohet një bashkëpunim dhe partneritet më intensiv me shoqërinë qytetare, të rritet transparenca e punës së të gjitha organeve dhe trupave. Nuk mendoj se zgjerimi i Këshillit të Sigurimit me disa anëtarë të rinj të përhershëm, me të drejtë ekskluzive të vetos, do të nënkuptojë në vetvete garanci më të madhe për paqen, sigurinë, megjithëse është e qartë për mua se balanca e fuqisë në skenën botërore sot nuk është ajo e vitit 1945. Si përfaqësues i një shteti të vogël, besoj se duhet të rritet pjesëmarrja e shteteve më të vogla në këtë organ për t’i mbrojtur ato nga rreziku real i atyre më të mëdhenj.
Natyrisht, Karta e OKB-së mbetet akt themelor, kushtetutë e kombeve, por edhe marrëveshje ndërkombëtare shoqërore. Gjithashtu, duhet t’i jepet fund shpërfilljes, anashkalimit dhe aplikimit selektiv të Kartës, si në rastin maqedonas.
Si Presidentja e parë femër, angazhohem fuqimisht për më shumë gra në postet më të larta dhe e jam përkushtuar ndaj realizimit të këtyre angazhimeve.
Besoj se Pakti për të Ardhmen, Marrëveshja Globale Digjitale dhe Deklarata për të Ardhmen janë kornizë solide dhe frymëzuese për hartimin dhe ndërtimin e një të ardhmeje, në të cilën paqja, prosperiteti dhe drejtësia nuk janë dëshirë, por një bazë reale për veprim.
E ardhmja e botës dhe e njerëzimit është e pandashme nga OKB-ja. Kjo varet kryesisht nga aftësia e kombeve për t’u bashkuar rreth problemeve dhe dilemave ekzistenciale, për të ndërtuar besim dhe për të vepruar me solidaritet. Sfidat globale kërkojnë marrëveshje dhe përgjigje globale, të harmonizuar, të bazuar në “common sense”. Na nevojitet “guximi për të qenë”, ndaj le të jenë kantianizmi, vilsonizmi dhe lenonizmi, në vend të tucidizmit dhe makiavelizmit.
Ju faleminderit.
