Со задоволство ја примив поканата да присуствувам на промоцијата на четирите изданија за македонскиот јазик. Поради претходно преземени обврски, за жал, не сум во можност да бидам со вас. Сепак, со оваа кратка порака би сакал да ве поздравам и со вас да споделам неколку согледувања.
Најпрво, сакам да им честитам на Македонската академија на науките и уметностите, на Институтот за македонски јазик „Крсте Мисирков“, на Филолошкиот факултет „Блаже Конески“ и на Советот за македонски јазик за овој голем заеднички потфат со кој се изразува почит кон нивните основоположници и патрони. Четирите тома за македонскиот јазик излегуваат во јубилејната 75. година од објавувањето на македонската азбука и македонскиот правопис со кои во 1945-та се заокружи процесот на кодификација на македонскиот стандарден јазик.
Овие четири тома потврдуваат дека македонскиот јазик е непобитен историски и културен факт што е верификуван од светската лингвистика и славистика. Како жив јазик со долга уснена и писмена традиција, македонскиот јазик ѝ претходи на државата што го стандардизирала и кодифицирала. Јазикот опстанал и во најнеповолни услови поради способноста да се приспособува кон промените, да еволуира и да се развива во бројни дијалекти. Но токму кодификацијата им овозможи на многу генерации македонски граѓани непречено да се образуваат и да творат на македонски јазик. Токму кодификацијата создаде услови за процут на македонската наука и уметност, но и отворање катедри и лекторати по македонски јазик на бројни универзитети во Европа и во светот. Токму кодификацијата овозможи македонскиот јазик денес да има уставно и законски загарантиран статус во Република Северна Македонија, а со тоа и во меѓународни рамки. Затоа беспредметни се сите обиди за негирање, ревизија и толкување на реалноста на македонскиот јазик надвор од научната сфера.
Една од спецификите на македонскиот јазик е неговата отвореност за размена со другите балкански јазици со коишто го споделувал времето и просторот. Богатството од различни јазици на територијата на Република Северна Македонија го збогатува и македонскиот јазик кој е плод на мултиетничкиот соживот. Затоа, како што државата има обврска да се грижи за унапредување на јазичните права на граѓаните од сите етнички заедници, така и институциите имаат обврска да се грижат за македонскиот јазик и за неговата интегративна функција.
Конечно, во дигиталната ера ќе продолжат да се развиваат оние јазици што навреме ќе успеат да се адаптираат на новата дигитална реалност. Оттука, имаме генерациска обврска кон младите, кон идните поколенија да продолжиме со дигитализацијата на македонскиот јазик, како на богатото културно и духовно јазично наследство, така и на најсовремените достигнувања, а со цел сето тоа да го направиме достапно во целиот свет.
Со таа мисла, на самиот крај, на сите вклучени институции и поединци им благодарам за четиритомното издание и посакувам уште поголеми креативни дострели во негувањето и во афирмацијата на македонскиот јазик кај нас и во светот.
Стево Пендаровски
