Претседателката Гордана Сиљановска-Давкова вчеравечер се обрати на приемот, што по повод 11 Октомври – Денот на народното востание, се одржа во Генералниот конзулат во Венеција (Местре).
Пред присутните гости, припадници на македонската дијаспора во Италија, порача дека дијаспората мора да биде рамномерен партнер во нашиот најважен потфат – да бидеме стандардна европска држава, во која младите ќе остануваат, со која иселениците ќе контактираат и ќе се враќаат.
Порачувајќи дека иселувањето, особено на младите, стана најголема закана за нашата иднина, побара помош од дијаспората во спречувањето на егзодусот, преку поактивно учество во креирањето политики и носењето одлуки.
На сенародната средба претходеше разговор на претседателката со претставници на македонските здруженија и на црковните општини на Македонската православна црква – Охридска архиепископија и на Исламската верска заедница.
Во продолжение е интегралниот текст од обраќањето на претседателката Сиљановска-Давкова.
Почитувани присутни,
Почитувани припадници на дијаспората,
Почитувани претставници на верските заедници,
Драги пријатели,
Јасно ми е од интонирањето на химните дека вие сте вредни и лојални граѓани и на Италијанската Република, но и дека не ја заборавате ни Македонија. Тоа ме радува, но истовремено и ме боли. Сепак, ви посакувам се најдобро, вие имате поважна улога од многу амбасадори и она што го правите е повеќе од тоа.
Прво, неверојатно задоволството е да се биде овде, уште поголемо заедно да го прославиме 11 Октомври – Денот на народното востание.
Јас многу пати потсетувам дека како партизанска ќерка на човек кој на 17 години заминал во Народноослободителната борба, многу добро знам дека на 11 октомври 1941-та година, борците од прилепскиот партизански одред „Гоце Делчев“ го нападнаа симболот на окупацијата и со тоа го означија почетокот на македонската народноослободителна борба што кулминираше со создавањето на слободната Асномска Македонија.
Таа борба од 11 Октомври е многу постара. Речиси цела деценија пред народното востание, големиот италијански публицист Џорџо Нуриџани, 10 книги напишал, една од нив се вика „Македонскиот гениј“ посведочи дека „Македонецот ја сака својата слобода“ и „ја сака праведноста на која и се радуваат другите народи за да може, под благодатното сонце на слободата, да ги утврди заложбите на својот богат творечки дух.“
Некои од најважните нишки од тој творечки дух нѐ поврзуваат токму со Италија. И не случајно Италија е наш голем пријател. Тоа денеска уште еднаш ни го повторија и италијанскиот претседател и италијанскиот министер за надворешни работи.
Да потсетам, тука, во Венеција, светите Кирил и Методиј застанале против тријазичната ерес, бранејќи го правото на секој народ на своја писменост. Тука, во Италија, Св. Кирил се упокоил, претворајќи го Рим во свето место за поклонение на македонскиот народ, меѓу останатите. Векови подоцна, од Рим скопјанката Св. Мајка Тереза доби благослов да биде мајка на болните и изнемоштените во целиот свет. Се гордеам со нив.
Со Италија нѐ поврзува и Џузепе Мацини, херојот на нашиот најголем херој, Гоце Делчев, кој се инспирирал од Мациниевата визија за обединета Европа на демократски републики како заедници на слободни граѓани, еднакви пред законот и сплотени околу општото добро.
Со Италија го споделуваме медитеранскиот сензибилитет и однос кон убавината на животот – La vita è bella е најповторуваниот збор што сум го слушала низ Италија. Нѐ поврзуваат и македонските уметници кои повеќе од 30 години учествуваат на Венецијанското биенале, но и италијанските уметници на фестивалите „Охридско лето“, „Струшки вечери на поезијата“ и „Браќа Манаки“. На сите три јас сум, и оние пред мене, покровители.
Со Италија, со Венеција нѐ поврзува и Венецијанската комисија којашто токму денеска, на 11 октомври, прослави 35 години од постоењето. Оваа Комисија, во која членував осум години, им го покажува патот на европските држави кон владеењето на правото, демократијата и човековите права.
Но, најцврстата врска меѓу нашите две пријателски држави сте токму вие, припадниците на македонската дијаспора. Потрагата по подобар живот ве донела тука, во пријателска Италија, кадешто со многу труд и посветеност создавате високи и ценети вредности. Ве има во речиси секоја општествена сфера, како успешни стопанственици, научници и лекари, реномирани уметници и наградувани спортисти, реномирани публицисти и професори, вредни и ценети работници со кои јас се гордеам.
Вашата заедница е сведоштво дека, изминативе неколку децении, бројноста на иселеничка Македонија расте, а на домицилната се намалува, за жал. Причини има многу, но би издвоила две. Прво предолгата демократска транзиција и консолидација и незавршената битка за владеење на правото. Второ, неправедните блокади на нашата европска интеграција коишто ја исцрпуваа државата. Иселувањето, егзодусот, особено на младите, стана најголема закана за нашата иднина.
За да го спречиме егзодусот потребна ни е помош и од дијаспората. Потребни ни се вашите идеи, вашето знаење, вашето искуство, и вашето поактивно учество во креирањето на политиките и носењето одлуките кај нас, дома, што е наша, а не ваша обврска.
Мојата посветеност кон дијаспората не е само изборна реторика. Нашата Влада подготвува петгодишна Национална стратегија за дијаспората, во чие изготвување мојот Кабинет има сериозна улога и учество преку претставници во работната група. Оваа стратегија треба да ѝ овозможи на дијаспората многу поактивно да се вклучи во јавната расправа и во зајакнувањето на државата. Дополнително, планирам набрзо да го формирам Советот за дијаспора при Кабинетот на претседателот. Се разбира, од вас ќе зависи кој ќе седи таму, вие подобро се познавате меѓу себе. Вашите искуства и согледувања ни се, и мене ми се лично, бесценети.
Драги пријатели,
Ни претстои голема работа. Земјите со силни дијаспори просперираат, земјите со слаби дијаспори стагнираат.
Особено по македонската независност, успехот на нашата заедничка татковина се мери според тоа дали таа е пристојно место за живеење и дали им овозможува еднакви шанси за напредок на сите нејзини нејзини граѓани, независно од нивната етничка, верска, или која било друга припадност. Дијаспората мора да биде рамномерен партнер во нашиот најважен потфат – да ја направиме државата стандардна европска држава каде младите ќе остануваат, или ќе доаѓаат, или со која ќе контактираат, и со која вие, иселениците ќе се гордеете и ќе имате причина не само да се навраќате, туку и да се враќате можеби.
Тој потфат е нашиот НОБ, нашиот 11 Октомври на нашата и на вашата генерација.
Ви благодарам.
