Presidentja Gordana Siljanovska Davkova ua ndau çmimin “Unaza e Inxhinierisë 2025” 14 studentëve më të suksesshëm, të diplomuar në fakultetet e inxhinierisë në kuadër të universiteteve: “Shën Kirili dhe Metodi” – Shkup, “Shën Klementi i Ohrit” – Manastir, “Goce Delçev” – Shtip dhe Universiteti Shtetëror – Tetovë.
Ceremonia solemne u mbajt në pllajën përpara kishës “Shën Klementi dhe Panteleimoni” – Plaoshnik, në Ohër.
Fituesit e çmimit “Unaza e Inxhinierisë 2025” nga UKIM – Shkup këtë vit janë: Frosina Stankovska – Fakulteti i Arkitekturës, Marko Gjorgjioski – Fakulteti i Ndërtimtarisë, Haritina Sakova – Fakulteti i Inxhinierisë Mekanike, Vaska Zarkovska – Fakulteti i Teknologjisë dhe Metalurgjisë, Sara Atkovska – Fakulteti i Shkencave Bujqësore dhe Ushqimit, Dimitar Peshevski – Fakulteti i Shkencave të Informacionit dhe Inxhinierisë Kompjuterike, Kiril Hristovski – Fakulteti i Shkencave Natyrore dhe Matematikës, Tea Kostadinova – Fakulteti i Dizajnit dhe Teknologjive të Mobiljeve dhe Interierit, Renata Pavleska – Fakulteti i Inxhinierisë Elektrike dhe Teknologjive të Informacionit.
Studentët që morën çmimin “Unaza e Inxhinierisë” 2025 nga UKLO – Manastir janë: Katerina Stojkoska – Fakulteti i Teknologjisë dhe Sofi Gajtanovska – Fakulteti i Teknologjive të Informacionit dhe Kompjuterike.
Nga UGD Shtip, fituesit e çmimit janë: Sara Paneva – Fakulteti i Shkencave Natyrore dhe Teknike dhe Bojana Taseva – Fakulteti i Informatikës.
Nga USHT-ja, njohjen e mori Gzim Dervishi – Fakulteti i Shkencave të Aplikuara.
Për presidenten, inxhinieria personifikon një lidhje të pathyeshme me mendjen, dijen, shpirtin kërkimor, përkushtimin, këmbënguljen, konkurrencën.
Presidentja Siljanovska Davkova, duke i uruar fituesit për njohjen prestigjioze, theksoi rëndësinë e mbështetjes së vazhdueshme për arsimin dhe shkencën, si investimi më i mirë shoqëror.
Ajo riafirmon nevojën për politikë arsimore zhvillimore, në përputhje me atë rajonale dhe europiane, që synon integrimin tonë në sferën europiane të kërkimit dhe afirmimin në tregun ndërkombëtar të kërkimit.
Sipas saj, vetëm njerëz të arsimuar dhe kompetentë në pozicione politike dhe udhëheqëse mund ta kuptojnë dhe mbështesin shkencën.
Andrej Lepavcov, presidenti i Institutit të Inxhinierisë së Maqedonisë, u tha inxhinierëve më të mirë ta shohin unazën jo vetëm si njohje, por edhe si detyrim dhe sfidë për njohuri më të mëdha dhe standarde më të larta të cilësisë.
“Detyra jonë është t’ju mbështesim në çdo fazë të karrierës suaj profesionale. Ne do të jemi këtu për t’ju lidhur me industrinë, për t’ju ndihmuar të vazhdoni rrugët tuaja akademike”, theksoi ai, duke potencuar se institucioni që ai drejton do t’i inkurajojë ata të përfshihen në krijimin e politikës inxhinierike të vendit.
Kristinka Çullak, presidentja e Dhomës së Arkitektëve të Çertifikuar dhe Inxhinierëve të Çertifikuar, i inkurajoi fituesit e çmimeve të jenë kuriozë, të guximshëm, të përkushtuar dhe këmbëngulës në udhëtimin e tyre të ardhshëm shkencor.
“Kudo që t’ju çojë jeta, uroj që të jeni të vetëdijshëm për origjinën tuaj dhe të kujdeseni gjithmonë për vendin tuaj të lindjes”, u tha Çullak atyre, duke shtuar se vendi shpresohet për mbështetjen e tyre profesionale.
Manifestacioni “Unaza e Inxhinierisë” mbahet nën patronazhin e Presidentit të vendit, dhe organizohet nga “Institucioni i Inxhinierisë së Maqedonisë” dhe “Dhoma e Arkitektëve të Çertifikuar dhe Inxhinierëve të Çertifikuar”.
Në vazhdim është fjalimi integral i Presidentes Siljanovska Davkova:
Të nderuar pjesëmarrës,
Të nderuar dhe të dashur laureatë,
Mendoj se nuk ka vend më të mirë për të promovuar më të mirën në fushën e inxhinierisë sesa ky vend, ku u themelua Universiteti i Klimentit. Arsyeja është në faktin se kishat tona kanë një traditë të komuniteteve kishë-shkollë. Imagjinoni një qytet me 365 kisha, domethënë me 365 komunitete shkollore. Kjo është arsyeja pse mendoj se Universiteti i Plaoshnikut duhet të ndërtohet sa më shpejt të jetë e mundur.
Unaza nuk është vetëm një dekorim, por do të thotë një lidhje me diçka shumë të rëndësishme. Do të thotë besnikëri, do të thotë përkushtim, do të thotë dashuri. Jam e sigurt se kjo unazë do të thotë shumë në jetën tuaj, por edhe në jetën tonë.
Kur pranova të jam patron i një ngjarje të tillë, siç është Unaza e Inxhinierisë, ndjeva një nder të madh. Dhënia e unazave studentëve më të suksesshëm të disiplinave inxhinierike nuk është vetëm kënaqësi dhe kompensim për punën tuaj, për inxhinierët e rinj, as nuk është vetëm një nxitje për të vazhduar në rrugën e shkencës dhe përmirësimit të mëtejshëm, por ky akt, të paktën për mua, do të thotë një kujtesë për potencialin njerëzor që kemi dhe nuk ka asgjë më të vlefshme se ai, thjesht nuk jemi gjithmonë të vetëdijshëm për të. Jemi të detyruar të krijojmë kushte shtesë për avancimin tuaj, sigurisht, në atdhe, nuk është rastësi që kemi lindur diku. Secili ka vetëm një atdhe, thotë Bernard Shaw, kudo që të shkoni, në fund ktheheni. Për fat të mirë, sot me digjitalizimin dhe inteligjencën artificiale, mund të jeni këtu në të njëjtën kohë. Shkoni, garoni, provoni veten, por kthehuni. Është e kotë për mua të flitet për rëndësinë e profesioneve inxhinierike sepse ju jo vetëm që formësoni të tashmen, por është e qartë për të gjithë ne se do të formësoni edhe të ardhmen.
Ju jeni ata që e lëvizni botën, dhe ne, shteti, institucionet arsimore dhe shkencore, komuniteti i biznesit, organizatat e shoqërisë civile, jemi të detyruar t’ju ndihmojmë të realizoni atë që zotëroni, gjënë më të vlefshme, dijen.
Dëshiroj të them një ose dy fjalë për vetë revistën “Inxhinieri”, dhe jo vetëm për të, por edhe për përkushtimin e Institutit të Inxhinierisë së Maqedonisë. Po, deri më tani keni qenë një erë, ndonjëherë më e fortë, ndonjëherë më e butë, por gjithmonë duke fryrë në shpinë të inxhinierisë maqedonase. Ju jeni një lloj pasqyre inxhinierike, një lajmëtar inxhinierik, një edukator shkencor. Prandaj, ju inkurajoj të vazhdoni të mblidhni më shumë shoqata inxhinierike nën atë ombrellë të mrekullueshme, për të vazhduar të kontribuoni në zhvillimin e inxhinierisë, duke investuar, jo vetëm në njohuri, por, siç e keni thënë tashmë, në integritet, në profesionalizëm, në njohuri, në dinjitet, në moral, në etikë.
Ju siguroj se tek unë dhe në Kabinetin tim keni një mbështetës dhe partner të sinqertë, dhe besoj se kjo është edhe me të gjitha institucionet e tjera përkatëse. Do të dëshiroja t’ju uroj që të vazhdoni të ndiqni ëndrrat tuaja, por edhe të realizoni idetë, vizionet tuaja, të dini gjithmonë se të vini nga një vend i vogël nuk do të thotë se nuk mund të keni ide të mëdha. Kjo është vërtetuar shumë herë. Ju po aplikoni dhe keni një rekord arsimor europian, ju jeni krijuesit konceptualë dhe nxitësit e botës moderne teknologjike europiane dhe globale, ju jeni liderët e ardhshëm teknologjikë. Arsimi dhe shkenca nuk janë vetëm një detyrim profesoral, kërkimor dhe studentor. Shtrirja, cilësia dhe shtrirja e tyre janë rezultat i ndërveprimit midis arsimit, shkencës, politikës dhe shoqërisë. Kjo është arsyeja pse na duhet një politikë arsimore e koordinuar, e përgjegjshme dhe zhvillimore. Nuk është e mundur të ruhen më të mirët dhe më premtuesit pa një politikë financiare të përshtatshme, mbi të gjitha, të reformuar, miqësore me më të mirët dhe që respekton cilësinë më të mirë.
Kriteret e Kopenhagës, pra standardet europiane, duhet të gjejnë vend dhe zbatim në financimin e institucioneve të arsimit të lartë dhe shkencore. Ne duhet të ngjitemi në listat përkatëse të arsimit të lartë, ku nuk jemi, në vend që të biem, përmes rishqyrtimit, pra riakreditimit dhe rivlerësimit të rrjetit arsimor. Ne duhet të përqendrohemi në një qasje neutrale, objektive, të bazuar mbi prova dhe fakte, dhe jo mbi një sfond njëpartiak që prodhon imitim arsimor dhe shkencor në vend të arsimit dhe shkencës së vlefshme.
Ne kemi nevojë për kritere europiane për ndërtimin e një karriere akademike. Bashkëpunim intensiv shkencor rajonal dhe europian, integrim në sferën europiane të kërkimit dhe afirmim të tregut ndërkombëtar arsimor dhe shkencor. Ne duhet të ndjekim modelin e suksesshëm të fqinjëve tanë. Si individë ashtu edhe si komunitet, mendoj se besojmë, të paktën unë besoj në njohuritë, aftësitë, kreativitetin tuaj. Jam e bindur se nuk ju mungon humanizmi, fisnikëria dhe patriotizmi. Krijoni një botë moderne, të përparuar, por, mbi të gjitha, morale dhe më të zgjuar. Industria e IT-së po lulëzon dhe po rritet vazhdimisht. Për fat të mirë, popullariteti i saj midis të rinjve po rritet gjithashtu, dhe kjo më bën të lumtur. Për të pasur një të ardhme digjitale, na duhet një strategji se si t’ju mbajmë ju, të rinjtë digjitalë, këtu në shtëpi – unaza nuk mjafton. Apo, si të jemi në kontakt të vazhdueshëm, duke ju integruar si një segment të përhershëm të zhvillimit shoqëror.
Ne duhet të rrisim me guxim mbështetjen për kërkimin shkencor. Ne duhet të modernizojmë infrastrukturën shkencore, domethënë pajisjet laboratorike, të lehtësojmë qasjen në bazën e të dhënave, të stimulojmë kërkimin themelor. Kërkimi shkencor duhet të mbështetet gjithmonë nga financa të sigurta. Shkencëtarët tanë nga diaspora mund të paraqesin urë lidhëse drejt shkencës botërore, prandaj ata do të marrin një vend të merituar në Këshillin e Diasporës, i cili do të krijohet së shpejti.
Jam e bindur, pasi studentët e mi u impresionuan shumë nga socio-utopistët dhe i pyeta pse: Ata thonë se jo vetëm që ishin njerëz të pasur, por ishin edhe shumë të zgjuar, ata e vunë theksin në shkencë, por edhe në etikë dhe moral. Ata hoqën dorë nga pasuria e tyre për të krijuar qytete të diellit, falangava… ky është ai dimension moral.
Prandaj mua më pëlqen qëndrimi i Saint-Simon, kur ai thotë se çelësi i progresit dhe zhvillimit është shkenca dhe se pa 10 mbretër ose perandorë, bota mund të mos ishte bërë shumë më keq, por pa 10 shkencëtarë do ta kishte ndjerë seriozisht këtë. Edhe në shtetin ideal të Platonit, qeverisja ishte e lidhur me filozofët, me dijen, me aftësinë, me mençurinë. Për më tepër, kishte madje pikëpamje sipas të cilave Isak Njutoni ishte i barabartë me një shenjtor, dhe flitej për një fe shkencore, aq shumë njerëzit besonin në shkencë.
Gjithashtu, edhe unë dëshiroj meritokraci përveç demokracisë. Sidomos dëshiroj meritokraci në administratë sepse ndonjëherë ajo merr vendimet kryesore. Dëshrioj meritokraci në aktivitetet me interes të përgjithshëm. Dëshrioj konkurrencë për të gjitha pozicionet. Uroj një procedurë transparente përzgjedhjeje, dëshiroj përgjegjësi. Besoj fuqimisht se vetëm njerëzit e ditur mund ta kuptojnë dhe mbështesin shkencën dhe shkencëtarët si ju – mbajtës të unazave të çmuara inxhinierike. Mbajini ato.
Ju faleminderit.
