Me rastin e 3 dhjetorit, Ditës Ndërkombëtare të Personave me Aftësi të Kufizuara, Presidentja Gordana Siljanovska Davkova vizitoi Shkollën e Mesme Shtetërore me Qendër Burimesh “Partenija Zografski” – Shkup, e cila këtë vit feston 70-vjetorin e saj.
Në ngjarjen ceremoniale, e cila u zhvillua edhe në gjuhën e shenjave, drejtoresha e shkollës së mesme të vetme për nxënës me dëmtime në dëgjim dhe të të folur në Republikë, duke përfolur historinë e gjatë, të pasur dhe të papërfunduar të shumë gjeneratave të mësuesve të përkushtuar dhe nxënësve të palodhur, dëshira e të cilëve për të mësuar u kurorëzua me çmime, kupa dhe medalje të shumta.
Akreditimi Erasmus thotë shumë për suksesin e kësaj shkolle.
Presidentja Siljanovska Davkova shprehu mirënjohje dhe lumturi të jashtëzakonshme mbi mundësinë për të festuar ditën dhe përvjetorin e rëndësishëm me nxënësit dhe mësuesit e tyre.
Ajo uroi për më shumë shkolla të tilla, duke iu referuar natyrës së detyrueshme të arsimit të mesëm të përcaktuar me kushtetutë dhe barazisë së garantuar të qytetarëve. Ajo vuri në dukje shqyrtimin e mundësisë, me ndihmën e digjitalizimit dhe inteligjencës artificiale, që studentët me dëmtime në dëgjim dhe të të folur të jenë në gjendje të përfshihen në institucionet e rregullta arsimore.
Gjithashtu, Presidentja Siljanovska Davkova vuri në dukje nevojën e zbatimit të parimit të veprimit afirmativ ndaj kësaj kategorie të madhe, por jo mjaftueshëm të angazhuar njerëzish në administratën shtetërore dhe publike, arsimin, shëndetësinë, kulturën dhe fushat e tjera, për integrimin e tyre shoqëror, por edhe kontributin në zhvillimin shoqëror.
Performanca e nxënësve tregoi se gjuha e shenjave dhe gjuha e trupit janë po aq të fuqishme sa të folurit në shprehjen e shpirtit artistik dhe kreativitetit aktrues të studentëve.
Vizita në dhomën/punëtorinë e artit, makinerive dhe tekstilit na lejoi të hynim në botën e nxënësve dhe mësuesve, frytet e të cilëve janë vizatime të bukura, objekte praktike, veshje interesante, dhe dhoma shumë-shqisore është vendi më i dëshiruar për paqe, meditim dhe imagjinatë.
Një ditë e paharrueshme në “Partenija Zografski”!
Në vazhdim është teksti integral i fjalimit të Presidentes Siljanovska Davkova.
Këto ditë kam menduar për 3 dhjetorin dhe njerëzit me nevoja të veçanta, disi kjo frazë më tingëllon më logjike sesa ajo “persona me aftësi të kufizuara”. E di që 70 vjet është një periudhë e gjatë, dhe sukseset e kësaj shkolle janë të jashtëzakonshme jo vetëm në fushën e sportit dhe artit, por edhe në shumë fusha të tjera. Kam takuar disa prej jush tashmë. Jam e kënaqur me sukseset.
Ajo që më shqetëson është se këtu keni mundësinë të arsimoheni në dy profesione: mekanik dhe tekstil. Kam një dilemë: a mjaftojnë vetëm këto dy fusha apo duhet të hapet hapësirë për të tjera? Si profesoreshë, e di që nxënësit dëshirojnë më shumë zgjedhje, më shumë alternativa.
Duke menduar, me ndihmën e digjitalizimit dhe inteligjencës artificiale, në të ardhmen nxënësit me dëmtime në dëgjim dhe në të folur a mund të përfshihen në shkollat e mesme të rregullta.
Ndoshta me një interes më të madh për gjuhën e shenjave, barrierat artificiale do të jenë më të lehta për t’u thyer? Nuk po e them këtë nga mendja ime dhe kot, sepse mbaj mend sa shumë interes kishte për të mësuar gjuhën e shenjave në Kuvend, midis deputetëve. Pra, përdorimi i gjuhës së shenjave duhet të rritet, dhe për këtë na duhen më shumë ekspertë, pra interpretues të gjuhës së shenjave.
Sigurisht, një shkollë e mesme për personat me dëmtime në dëgjim dhe të të folur nuk është e mjaftueshme. Kjo vlen edhe për konviktin në të cilin jetojnë nxënësit nga brenda.
Dëshiroj të them se si e shoh unë “aftësi të kufizuar”. Për mua, është thjesht ndryshim. Pse? Kam dëgjuar dhe takuar njerëz që kanë arritur suksese të larta në profesione të ndryshme. Dje, i pashë midis fituesve të çmimeve. Mësimi dhe krijimi duhet të përshtaten me nevojat specifike, në mënyrë që të zbulohen dhe stimulohen më të mirët.
Ndoshta duhet të ndjekim shembullin e disa vendeve, si Finlanda, me modele të suksesshme të arsimit, megjithëse atje është shpallur edhe reforma arsimore. Arsimi finlandez konsiderohet i individualizuar, d.m.th. përshtatet me nevojat dhe afinitetet e nxënësit. Është i shtrenjtë për një vend të varfër, por është një investim i mirë.
Në shembullin e të rinjve me nevoja të veçanta që shkuan jashtë vendit, ku kushtet për punën e tyre ishin shumë më miqësore, shohim se ata kanë lulëzuar. Kjo është e vërtetë edhe për shumë nga studentët tuaj.
Pra, mjedisi mund të parandalojë ose të mundësojë shprehjen e asaj që është “e veçantë” tek secili prej juve, dhe detyrimi dhe përgjegjësia për këtë i takon shtetit.
Si mësuese, jam veçanërisht kurioze të shqyrtoj hapësirën në të cilën mësoni.
Mësuesit duhet të njohin dhe identifikojnë talentet tuaja, cilësitë tuaja të veçanta. Ne të gjithë i kemi ato, dhe nëse e njohim atë që është specifike tek ju, mund ta stimulojmë dhe zhvillojmë atë.
Pas performancës së EUREKA-s, në të cilën morën pjesë jo vetëm valltarë të nivelit të lartë, por edhe njerëz me nevoja të veçanta, kuptova se asgjë nuk është e pamundur për askënd. Marko, të cilit i dorëzova çmimin, është një nga ata që vërtetojnë se guximi, besimi në vetvete dhe vendosmëria për të arritur një qëllim në dukje të paarritshëm e bëjnë të pamundurën të mundur.
Uroj që të gjithë së bashku të shohim problemet me të cilat po përballeni, por edhe t’i zgjidhim ato, sepse fjalët e bukura nuk janë të mjaftueshme, por nevojiten vepra të mira.
Ju faleminderit.
